________________
ગુણશ્રેણિનું વર્ણન
છે આ ગુણશ્રેણિ કયા કયા ગુણોની પ્રાપ્તિ વખતે થાય છે. તે કહેવાય છે.
ગુણશ્રેણિ એટલે અંતર્મુહૂર્તની ઉપરથી સ્થિતિમાંથી દલિયા નીચે ઉતારી ઉદયવતી હોય તો ઉદય સમયથી અને અનુદયવતી હોય તો ઉદયાવલિકાની બહારથી અંતર્મુહૂર્ત સુધી અસંખ્ય ગુણાકારે ગોઠવવા. ઉપરની સ્થિતિમાંથી પ્રતિ સમયે અંતર્મુહૂર્ત સુધી અસંખ્ય ગુણાકારે દલિયા ઉતારે છે. અને અંતર્મુહૂર્તમાં અસંખ્ય ગુણાકારે ગોઠવે છે.
(૧) સમ્યકત્વ ગુણશ્રેણિ - સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થયા પહેલાજે યથાપ્રવૃત્તાદિ – ૩ કરણ થાય છે. તેમાં બીજા અપૂર્વકરણના પ્રથમ સમયથી, આયુષ્ય સિવાયના ૭ કર્મોની તેમાં સમ્યકત્વ પ્રતિઘાતક મિથ્યાત્વની પણ) ગુણશ્રેણિ થાય છે. અને તે સમ્યકત્વપામ્યા પહેલાં તેમજ સમ્યકત્વ પામ્યા પછી પણ અંતર્મુહૂર્ત સુધી થાય છે.
ગુણશ્રેણિનું અંતર્મુહૂર્ત અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિકરણકાળ કરતાં કંઈક વધારે મોટું હોય છે. અને ગુણશ્રેણિ પણ બન્ને કરણના કાળ પછી પણ અંતર્મુહૂર્ત સુધી કરે છે.
નીચેની સ્થિતિમાં રચાયેલા દલિયા અંતર્મુહૂર્તમાં ભોગવાઈ જાય છે તેથી તે નિર્જરા કહેવાય છે.
(૨) દેશવિરતિ ગુણશ્રેણિ :- દેશવિરતિ સન્મુખ થયેલો અવિરત સમ્યગ્દષ્ટિજીવ. પોતાના ચોથા ગુણઠાણામાં દેશવિરતિ પ્રાપ્તિ માટે યથાપ્રવૃત અને અપૂર્વકરણ એમ બે કરણ કરે છે. ત્યારે આ ગુણશ્રેણિ ન હોય પરંતુ અપૂર્વકરણને અંતે દેશવિરતિ પ્રાપ્ત કરે ત્યારે પ્રથમ સમયથી અંતર્મુહૂર્ત સુધી આ ગુણશ્રેણિ પ્રવર્તે છે. કારણકે અંતર્મુહૂર્ત સુધી વૃદ્ધિ પામતા અધ્યવસાયવાળો હોય
(૩) સર્વવિરતિ ગુણશ્રેણિ - સર્વવિરતિની સન્મુખ થયેલો દેશવિરતિ જીવ પોતાના દેશવિરતિ ગુણઠાણે સર્વવિરતિની પ્રાપ્તિ માટે યથાપ્રવૃત અને અપૂર્વકરણ કરે છે. ત્યાં અપૂર્વકરણમાં આ ગુણશ્રેણિ થાય નહી પરંતુ સર્વવિરતિ પામ્યા
151
