________________
( ૮૮ )
કારણ કે જીવિતવ્ય વીજળીના ઝબકારા સરખું છે. વળી મેં કહ્યું કે અમારે ઘેર વાસી જમીએ છીએ તેને અર્થ આમ છે કે અમે પાછલે ભવે દાનપુણ્ય કીધાં છે તેને યોગે દ્ધિ મળી છે, પરંતુ આ ભવમાં દાનપુણ્ય કાંઈ કરતા નથી માટે નવી ઉપાજેના કાંઈ થતી નથી, તેથી વાસી ભજન કરીએ છીએ.”
એ વચન સાંભળી શેઠ વહુને મહાબુદ્ધિમાન જાણી હર્ષ પાયે થકે સર્વને એકઠા કરીને કહેવા લાગ્યું કે મારી આ વહુ સહુ વહુથી નાની છે પરંતુ બુદ્ધિએ કરી સર્વમાં અગ્રેસર છે માટે એને હું મારા કુટુંબમાં મોટી કરી સ્થાપું છું. હવે મારા સર્વ કુટુંબીજનેએ એને પૂછીને કામકાજ કરવું, એવી આજ્ઞા કરૂં છું.” વળી શેઠને તે દિવસથી દાન દેવાની બુદ્ધિ પણ થઈ, તેથી દાન દેવા લાગ્યા.
કેટલાએક કાળ વીત્યા પછી વળી શેઠને પાંચમો પુત્ર થશે. તેનું દત્ત એવું નામ પાડયું, પરંતુ તેને હાથ–પગ નથી-હીણ છે. તેને જ્યારે વનવિય પ્રાપ્ત થયું ત્યારે લેક તેની હાંસી કરે. વૈદ્ય તેલમર્દનાદિ અનેક ઉપચાર કર્યો, પણ જેમ દુર્જનને ઉપકાર કરીએ તે ગુણ ન કરે તેમ એને પણ કાંઈ ગુણ થયે નહીં. શેઠે અનેક ઉપચાર કરી ઘણું દ્રવ્ય ખરચ્યું, પણ પુત્ર જેવો હતું તે ને તે જ રહ્યો. - એકદા બે મુનીશ્વર ભિક્ષાએ આવ્યા, તેમને વાંદીને શેઠે પૂછયું કે–“હે મહારાજ ! મારો પુત્ર સારો થાય તેવું ઔષધ કહો.” ગુરૂએ કહ્યું કે– જીવને રેગ બે પ્રકારના થાય છે. એક દ્રવ્યોગ અને બીજો ભાગ. તેમાં પહેલા દ્રવ્યરેગન પ્રતિકાર તે વૈદ્ય જાણે છે અને બીજા ભાવગનો પ્રતિકાર અમારા ગુરૂ જાણે છે. તે હાલ આ ગામની બહાર વનમાં આવ્યા છે તેમને પૂછો. ” તે વાત સાંભળી શેઠ પણ વનમાં ગયા. ત્યાં ગુરૂને વાંદી પૂછવા લાગ્યા કે –“મહારાજ ! મારો દત્ત પુત્ર અંગહીન છે, તે કઈ રીતે સારે થતો નથી, તેનું શું કારણ છે? તથા દ્રવ્યોગ અને ભાવગ તે કેને કહીએ?” ત્યારે ગુરૂ
