________________
જૈન ઇતિહાસની ઝલક
૩૨
જો હઠીભાઈનું જૈન મ ંદિર ન હોત તેા ત્યાં ખીજું કયુ' એવું એક પણ હિંદુ સ્થાપત્યનું સુ ંદર કામ છે, જેને કાઈ પણ હિંદુ પેાતાની જાતીય શિલ્પકળાના સુન્દર સ્થાન તરીકે ઓળખાવી શકે ? અવનતિના આ છેલ્લા યુગમાં પણ જધડીયા, કાવી, છાંણી, માતર, બારેજા, પેથાપુર, પાનસર, સેરીસા, શ ંખેશ્વર, ભેાયણી, મેત્રાણા, ભિલડીયા આદિ ગુજરાતનાં અનેક નાનાં ગામડાંઓમાં અને દૂર જઇંગલા માં જૈનાએ લાખા રૂપિયા ખચીઁ ભવ્ય મંદિરા બધાવ્યાં છે અને તેમ કરી દેશની શાલામાં સુંદર અભિવૃદ્ધિ કરી છે. સેરીસા, શ ંખેશ્વર, પાનસર અને ભાયણી જેવાં અત્યંત ક્ષુદ્ર ગ્રામા પણ આજે ભવ્ય જૈન મંદિરોથી જાણે મુકુટધારી ગ્રામવરા બન્યાં છે; અને યાત્રાથી ના આરામ માટે ઊભી કરાયેલી વિશાળ ધર્મશાળાએથી એક નાનકડા સુંદર શહેરના દેખાવ ધારણ કરી રહ્યાં છે.
એ દેવદિાના દર્શનાર્થે હિંદુરતાનના સર્વ ભાગેામાંથી દર વર્ષે સે...કડા-હજારો જૈન યાત્રીએ આવે છે અને એ ગ્રામાની ભૂમિને પુણ્ય સ્થળ ગણી તેમની ધૂળને મસ્તકે ચઢાવે છે. ગુજરાતનાં એ ઉજ્જડ ગામડાં જૈન મદિરાના પ્રતાપે પુણ્યધામ બન્યાં છે; અને સે’કડા ભાવિક જૈના, પ્રતિ પ્રાતઃકાળ સેરીસરા સ ખેસરા પચાસરા રે” એવા નામેાત્કતિ નપૂર્વક હિ ંદુ જેમ કાશી, કાંચી, જગન્નાથપુરી જેવાં મહાન ધામેાની પ્રાતઃસ્તુતિ કરે છે તેમ, એમને મગલપાઠ કરે છે. જૈનાએ આ આધુનિક મદિરા દ્વારા ગુજરાતની શિલ્પકળાને જીવતી રાખી છે. જૈનેાની મદિરરચનાની અદ્યાપિ ચાલુ રહેલી પ્રણાલીએ ગુજરાતના શિલ્પીને આજ સુધી પેાતાના હુન્નરમાં જેમ તેમ પણ ટકાવી રાખ્યો છે; નહિ તે હિંદુ સ્થાપત્યના સિદ્ધાંત પ્રમાણે પથ્થરનેા એક સાધારણુ થાંભલે ઘડી આપનાર સલાટ પણ આપણને ગુજરાતમાંથી મળવા દુર્લભ થઈ પડત.........
સેરિસા તીના ઉદ્ધારક શેઠ સારાભાઈ ડાહ્યાભાઈ
કલાલ પાસે આવેલા સેરીસા ગામમાં પાર્શ્વનાથનું એક પ્રસિદ્ધ
