________________
૧૧૬
જૈન ઈતિહાસની ઝલક વિદ્વાન શિષ્ય સમુદાય અને વિશાળ અનુયાયી વગર
સૂરિ ભગવાનને શિષ્યસમુદાય બહુ વિશાળ અને પ્રભાવશાળી હતો. એમના સાધુસમુદાયમાં પ્રબંધશતકર્તા શ્રી રામચંદ્ર, મહાકવિ શ્રી બાલચંદ્ર, અનેક વિદ્યાઓને જાણકાર શ્રી ગુણચંદ્ર, વિદ્યાવિલાસી શ્રી ઉદયચંદ્ર વગેરે મુખ્ય હતા. શ્રાવકસમુદાયમાં શ્રી કુમારપાળદેવ, મહામાત્ય શ્રી ઉદયન, રાજપિતામહ શ્રી આમ્રભટ, દંડનાયક શ્રી વાલ્મટ, રાજઘરટ્ટ શ્રી ચાવડ, સોલાક વગેરે અનેક રાજદ્વારી પુરુષો અને પ્રજાના હજારે શ્રીમંતો વગેરે હતા. સ્વર્ગવાસ
આ રીતે સૂરીશ્વરજી, લાંબા વખત સુધી, પિતાના જ્ઞાનપુજના પવિત્ર પ્રકાશથી ભારતભૂમિને પ્રકાશિત કરતા રહ્યા. પિતાના આયુષ્યની સમાપ્તિનો સમય આવી પહોંચે જાણીને એમણે સમસ્ત શિષ્યસમુદાયને પિતાની પાસે બોલાવ્યું. એમને આત્મિક ઉન્નતિ માટે વિવિધ પ્રકારનાં હિતકર વચને કહીને અમૃત જેવો ઉપદેશ આપે. એ સાંભળીને મહારાજા કુમારપાળનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું. એમને સાંત્વન આપવા માટે સૂરિજીએ અનેક મધુર વચને કહ્યાં.
અંત સમયે એમણે નિરંજન, નિરાકાર અને સહજાનંદમય પરમાત્માનું પવિત્ર ધ્યાન ધરીને બાહ્ય વાસનાને ત્યાગ કર્યો. વિશુદ્ધ આત્મપરિણતિમાં રમણ કરતાં, નિર્મળ સમાધિપૂર્વક, દશમા દ્વારથી એમણે પ્રાણત્યાગ કર્યો. સંવત ૧૨૨૯માં આખા સમાજને શેકસાગરમાં મૂકીને કલિકાલસર્વજ્ઞ ભગવાન હેમચંદ્રાચાર્યરૂપ લકત્તર ચંદ્રમા આ ભૂમિ ઉપરથી અસ્ત થયે......... પ્રો. પીટરસનની અંજલિ
એમના ગુણોનું વર્ણન કરતાં પ્રે. પીટરર્સન કરે છે કે “હેમચંદ્ર એક બહુ મોટા આચાર્ય હતા. દુનિયાના કોઈ પણ પદાર્થ ઉપર
