________________
પણ મોટા ભાગે જીવાત્માઓ જગતના વૈષયિક પ્રમાદોમાં પડી જાય છે. મોહના ફાંસલામાં ફસાઈ જાય છે. માયા નટીના ઝાંઝરના સુર સંગમમાં પોતાનું સાનભાન ખોઈ નાંખે છે.
જગતની માયા આકર્ષક પદાર્થોનો થાળ લઈને ઊભી છે. એના સુંવાળા મોહક હાથ લંબાય છે. જીવાત્મા મોહ સરોવરનું પાણી પી લે છે. અને પછી તો જે થવાનું હોય તે જ થાય છે. લપસણી છે મોહભૂમિ. લલચાવનારા છે જગતના પદાર્થો. આ માયાવી જગતીનાં લલચાવનારાં રૂપો એને પોતાના મોહપાશમાં બદ્ધ કરી દે છે. એ ખેંચાય છે.
માયાનાં મૃગજળ પીવે છે. પણ એથી ઓછી જ તૃષા છીપે ? એથી તો તરસ વધે. અતૃપ્તિ વધે. અતૃપ્તિ અમર્યાદ બનતી ચાલે. જેનો છેડો ન હોય. જેનો અંત ન હોય.
રૂપાળા છે જગતના પદાર્થો. જોતાં જ સંયમની પાળો તૂટી જાય એવી નજાકત છે માયા સ્વરૂપ નટીના નર્તનની.
માણસ જુએ. માણસ લલચાય. માણસ ફસાય. માણસ અટવાય. ચાલવાનો હોય માત્ર ભ્રમ, છતાં એક ડગલું પણ આગળ ન વધે. ગતિની ભ્રાન્તિ થાય. ગતિ યથાર્થ ન હોય. ભ્રમણામાં ભમ્યા કરે. જગત ક્યાં શાશ્વત છે ? જગત તો નાશવંત છે. સમયના સાંકડા પુલ પર જગત ઊભું છે.
અને ઘડિયાળની ટક...ટ...ક તો અવિરત છે.
સમય સરક્યા કરે છે. સમયની રેત ખર્યા કરે છે. અટકતી નથી. થંભતી નથી.
પુલના છેડે આવીને ઊભી રહે છે જીવન.
અને એ છેડે છે મૃત્યુ. એ છેડે છે અંત. એ છેડે છે મરણ. ને ઉદ્યમ કર્યો નથી. શાશ્વતની ઉપાસના કરી નથી. આત્માનું શુદ્ધપણું મેળવ્યું નથી. આત્માની ઊર્ધ્વગતિ માટે પ્રયત્ન કર્યો નથી. શુદ્ધ પર્યાયવાન બનવાનો પ્રયાસ નથી કર્યો.
ને પૂર્ણાનંદમય પૂર્ણશક્તિમાન બન્યો નથી .
ખરેખર તો દેહનો નાશ થયા છતાં આત્મા શુદ્ધ પર્યાયવાન, પૂર્ણાનન્દમય, પૂર્ણશક્તિમાન, સ્વતંત્ર, પૂર્ણ, સિદ્ધ પ્રભુ બને છે. પણ જો હોય પ્રભુત્વને પામવાની સચ્ચાઈપૂર્વકની મથામણ...તો.
૧૧૮
