________________
निर्विकल्पदशायां तु, मत्तभेदो न भासते । નાયતે હેવલજ્ઞાનં, તત: શુદ્ધાઽભયોત: II શ્૦૦ ॥
શ્રી નેમિનાથ જિનેન્દ્ર દ્વારિકાપુરીમાં પધાર્યા છે અને તેના રાજા શ્રી કૃષ્ણ વાસુદેવને પ્રતિબોધિત કરી રહ્યા છે. એમની વાણી અજ્ઞાનનો અંધકાર હરનારી અને દિવ્ય સુધામયી છે.
તેઓ આત્મા-પરાત્માના અભેદના જ્ઞાન થકી થનાર નિર્વિકલ્પ જ્ઞાન વિષે વિશાથી બોધ કરી રહ્યા છે.
આત્મા - પરાત્માનો કોઈ ભેદ નથી, એવું હૃદયમાં જાણ્યા પછી ‘સોડહં’ ‘સોડહં’ એવું નિર્વિકલ્પ જ્ઞાન થાય છે.
નિર્વિકલ્પ દશા એક એવી દશા છે, કે જેમાં મારું-તારું’ એવો કોઈપણ પ્રકારનો ભેદ જણાતો નથી.
ભેદનો લય થાય છે. ભેદ નષ્ટ થાય છે. અભેદ રચાય છે. ‘ આ મારું, આ તારું’ એવો ભેદ નષ્ટ થઈ જાય છે. નિર્વિકલ્પદશામાં તો આવું બને. આવો જ અનુભવ થાય. ભેદનો લય, અભેદનું જ્ઞાન.
મારાપણું ભૂલાય, તારાપણું ભૂલાય. સમરસતા સર્વત્ર છલકાઈ
રહે.
અને આ મારા - તારાપણાનો ભેદ ભૂલાય, સર્વત્ર સમરસતા પ્રસરી રહે, આત્મા - પરાત્માના અભેદનું જ્ઞાન થાય, ત્યાર પછી શુદ્ધ આત્મયોગ થતો હોય છે.
આ
શુદ્ધ આત્મયોગ કેવલજ્ઞાનનું છેલ્લું દ્વાર છે.
પણ આત્મભાવ થાય ત્યારે. આત્મા - પરાત્માનો ભેદ ભૂલાય
ત્યારે.
હૃદય આવા અભેદજ્ઞાનને ધારણ કરે ત્યારે.
આત્માની ગતિ તો છેવટે જ્ઞાનની શ્રેષ્ઠતા તરફ જ હોય. પણ મારા
- તારાનો ભેદ ન રહે પછી તો શુદ્ધ આત્મયોગ થતાં ઝંખનાના સર્વોચ્ચ તેજસ્વી શિખર સમાન, જ્ઞાનના ચરમ બિંદુ સમાન કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે.....
૧૧૪
