Page Text
________________
लोभ संबंधमां आर्य मंगुसूरिनी कथा
आर्य मंगु सारा शास्त्रज्ञाता हता. आ उपरांत तेमनी उपदेशक-शक्ति पण सारी हती. विहार करता करतां तेओ पोताना शिष्यपरिवार साथे मथुरा नगरीमा आव्या. समर्थ साधु जाणी श्रावको तेमने घृत विगेरेनो स्वादिष्ट आहार वहोराववा लाग्या. प्रतिदिन रसयुक्त आहार मळवाथी मंगुसूरिनी रसगृद्धि वृद्धि पामी. अन्यत्र विहार करवानो विचार पण तेमने न आव्यो. साथेना शिष्यो गुरुनी आसक्ति जाणी गया एटले अन्यत्र विहार करी गया. गुरु एकला रह्या. तेमनु वर्तन साधुधर्मने उचित न हतुं, छेवटे आलोचना विना काळधर्म पामवाथी अधोलोकमां व्यंतर निकायमां उपज्या. मथुरा नगरनी खाळना अधिष्ठायक यक्ष थया. ___ काळयोगे तेमना शिष्यो विहार करतां पुन: मथुरा नगरीमां आव्या. तेओने यक्षमन्दिर पासे थईने स्थंडिल भूमिए जवानुं हतुं. तेओ प्रात:काळे स्थंडिल जवा निकळ्या त्यारे यक्षे पोतानी प्रतिमामां प्रविष्ट थई जीभ बहार काढी हलाववा मांडी. प्रतिमामां जीभ हालती जोई साधुओ आश्चर्य पाम्या. तेओए तेनु कारण पूछतां यक्षे पोतानो पूर्वभव कही संभळाव्यो अने का के-फक्त जिह्वाना लोलुपीपणाथी हुँ महोत्तम नरभव हारी गयो अने व्यंतर थयो तेम तमो पण जो रसगृद्धिमां आसक्त बनशो तो मारी माफक पस्ताशो. आ दृष्टांतथी आपणने लोभनुं दुष्परिणाम यथार्थ समजाशे.
गच्छमां कोई साधु कोईनी साथे क्लेश-कंकास करता होय तो बीजा साधुए तेने रोकवा - समजाववा, समजावतां छतां न माने तो ते साधुने काढी मूकवा पण उपेक्षा न करवी. आ संबंधमां नीचेनुं दृष्टांत जाणवा योग्य छे
एक महाअटवीमां सुंदर सरोवर हतुं सरोवरमां पाणी पण पुष्कल हतुं. ते सरोवरनी आसपास सुंदर वन हतुं. जलमां मत्स्यादिक जळचरो अने वनमां स्थळचरो तथा पंखी विगेरे खेचरो रहेता हता. हाथीओ- माटुं टोळु पण ते वनमां वास करतुं. ग्रीष्म ऋतुना सख्त तापथी अकळाई हाथीओनुं टोळं सरोवरमांथी निकळी वृक्षनी छायामां सूतुं हतुं एवामां बे काकीडा (करकेटिया) थोडे दूर लडवा लाग्या. ते वखते वनदेवताए बधा पशु-पंखीओने उद्देशीने का के-आ बंने काकीडाने लडता निवारो, पण देव- कोईए सांभळ्युं नहीं. पंखीओए विचार्यु के-आपणे शुं? आपणने क्यां मारवा आववाना छे?
लडतां लडतां एक काकीडो भाग्यो अने नाशीने सूतेला हाथीनी सुंढमां पेशी गयो. तेनी पाछळ बीजो पण दाखल थई गयो. हाथीनी सुंढमां पण बंने लडवा लाग्या तेथी हाथी अकळाणो. वेदना थवाथी ते हाथी पण क्रोधान्वित बन्यो. वृक्षोने मूळमाथी उखेडी नाखवा लाग्यो. वीजा हाथी पण भयान्वित बनी तेम करवा लाग्या, जेथी घणा वनचर जीवोनो नाश थयो. पछी सरोवरमां हाथीओ पड्या अने तेनी पाळ तोडी नाखी तेथी पण घणा जळचर जीवो नाश पाम्या.
आ दृष्टांतनो उपनय आ प्रमाणे जाणवो. तलाव, वृक्ष विगेरेनी शोभा सरखो गच्छनो आचार, जळचरादिक जीवो समान बाळ, वृद्ध तथा ग्लानादिक साधुओ, हस्ति समान मर्यादावंत
श्रीगच्छाचार-पयन्ना- २५९
| SR No. | 022586 |
| Book Title | Gacchayar Ppayanna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijayrajendrasuri, Gulabvijay |
| Publisher | Amichand Taraji Dani |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gacchachar |
| File Size | 31 MB |