________________
ઓસઇત્તા-બાળીને
પચ્છા-પાછળથી આણજો-અનાર્ય
પરિતUઈ-પશ્ચાતાપ કરે છે ભોગંકરણા-ભોગના કારણથી
વિદિયો-વાંદવા યોગ્ય મુચ્છિએ-મૂચ્છત થએલા
ચુઆ-ભ્રષ્ટ થએલા બાલે-અજ્ઞાની
પૂઇમો-પૂજવા યોગ્ય આઈ-આવતા કાળને
રાયા-રાજા અવબઈ-બોધ પામે ઓહાવિઓ-નીકળી ગયેલો, ભ્રષ્ટ થએલો
| રજ્જ૫ભો-રાજ્યથી પદભ્રષ્ટ થએલો ઇંદો-દ્ર
માણિમોમાનવા યોગ્ય પતિઓ-પડેલો
સિદ્દિવ્ય-શ્રીમંતની માફક છમ-પૃથ્વી ઉપર, જમીન પર
કબ્બડે-ગામડામાં પરિભો-પરિભ્રષ્ટ
છૂઢ-પડેલો અથ પહેલી ચૂલિકા
ભાવાર્થ: ગયા અધ્યયનમાં એમ જણાવવામાં આવ્યું કે જે સાધુના ગુણોથી યુક્ત હોય તેજ સાધુ કહેવાય. આ પ્રકારના ગુણવાળો પણ કર્મના બળવત્તરપણાથી (અધિકતાથી) શારીરિક અગર માનસીક દુઃખોથી સદાય (દુઃખી થાય) તો તેને સંયમમાં સ્થિર કરવો જોઈએ. તે સંયમમાં સ્થિર કરવાને માટે આ ચૂલિકામાં કહેવામાં આવે છે. તે શિષ્યો! પ્રવજ્યા અંગીકાર કરેલ સાધુ, શારીરિક અગર માનસિક દુઃખો ઉત્પન્ન થવાથી, સંયમથી ઉગ પામીને સંયમને ત્યાગ કરવાની ઇચ્છાવાળો થયો છે પણ હજી સુધી સંયમનો ત્યાગ કર્યો નથી, તેણે આ આગળ કહેવામાં આવશે તે અઢાર સ્થાનો સારી રીતે જાણવાં તથા વિચારવાં જોઈએ. તે અઢાર સ્થાનકો, જેમ ઉન્માર્ગે ચાલતા ઘોડાને સન્માર્ગે લાવવાને રમિ (લગામ) હાથીને વશ કરવાને અંકુશ અને વહાણને પ્રવાહના માર્ગ ઉપર લાવવા માટે પતાકા ધ્વજા, તેમ સંયમથી ઉન્માર્ગે ચાલનાર સાધુને આ અઢાર સ્થાનકો સંયમમાં લાવનારાં છે. તેજ બતાવે છે. આ દુષમ કાળમાં પ્રાણીઓ દુઃખે જીવે છે, તો મને ગૃહસ્થાશ્રમનું શું પ્રોજન છે ? ૧. આ ગૃહસ્થ સંબંધી કામભોગો સાર વિનાના, અલ્પકાલ રહેનારા અને વિપાકે કડવા છે. ૨. આ મનુષ્યના ભોગોને ભોગવવા છતાં વારંવાર તેની અભિલાષા થાય છે પણ તૃપ્તિ થથી નથી. ૩ મને આ શારીરિક અગર માનીસક પૈદા થએલું દુઃખ ઘણો કાળ રહેશે નહિ, માટે ગૃહસ્થાશ્રમનું મને શું
દશાહિતકાર
