________________
અણ વિશ્વ સમાલિ નામનુ નવમું અધ્યયન કહે છે * ભાવાઈ: ગયા અધ્યયનમાં એમ કહેવામાં આવ્યું કે, આચારમાં (ક્રિયામાં) રહેલા મુનિઓનું વચન પાપ રહિત (નિર્દોષ) હોય છે; માટે આચારમાં યત્નવાનું થવું. આ આચારમાં રહેલ મુનિઓ વિનયવાનું હોય છે. આમ પૂર્વાપર સંબંધથી પ્રાપ્ત થયેલ આ નવમા અધ્યયનમાં વિનયનું સ્વરૂપ કહેવામાં આવશે. જે શિષ્ય માનથી ક્રોધથી કે માયાના પ્રમાદથી ગુરુની પાસે વિનય શિખતો નથી, તે શિષ્યને આ માનાદિક પ્રમાદ (જેમ વાંસને ફળ આવવાથી વાંસનો નાશ થાય છે, તેમ) શાનાદિક ભાવ પ્રાણનો નાશ કરવાવાળા થાય છે. ૧. જે કોઈ સાધુઓ પોતાના ગુરુને મંદ બુદ્ધિવાળા જાણીને, તેમજ નાની ઉમરવાળા અને અલ્પદ્યુતવાળા જાણીને, મિથ્યાત્વને અંગીકાર કરી તે ગુરુની હીલના કરે છે, તે ખરેખર ગુરુઓની મહાન આશાતના કરે છે. (ગુરુની આશાતના કરવી તે મોટું પાપ છે.) આ કારણથી ગુરુની હલના ન કરવી. ૨. મુનિઓએ પોતાના ગુરુની હલના ન કરતાં તેના સંબંધમાં આ પ્રમાણે વિચાર કરવો જોઈએ તે બતાવે છે. અહો! કેટલાએક મુનિઓ ઉમરમાં વૃદ્ધ હોય છે પણ કર્મની વિચિત્રતાથી બુદ્ધિમાં સ્વભાવથી મંદ હોય છે અને કેટલાક શિષ્યો ઉમરમાં નાના હોય છે તો પણ શુદ્ધ બુદ્ધિવાળા, જ્ઞાનાદિ આચારવાળા અને ગુણાધિષ્ઠિત આત્મવાળા હોય છે. ખરેખર કર્મની વિચિત્ર ગતિ છે. એમ વિચાર કરી શુદ્ધ બુદ્ધિવાળા, જ્ઞાનાદિ આચારવાળા, તથા ગુણાધિષ્ઠિત આત્મવાળા શિષ્યોએ, ગુરુને મંદબુદ્ધિવાળા જાણીને તેમની હીલના કોઈ પણ વખત ન કરવી. અગ્નિ જેમ વસ્તુને બાળીને નાશ કરે છે તેમ ગુરુની હીલના, નિંદા કે અવજ્ઞા તે જ્ઞાનાદિ ગુણોનો નાશ કરે છે. ૩. (નાની ઉમરના આચાર્યોની હીલના કરવાથી થતા દોષ) જેમ કોઈ અજ્ઞાન (મૂર્ખ માણસ સર્પને નાનો જાણીને સળી પ્રમુખથી કદર્થના કરે છે, તે કદર્થના પામેલો નાગ, કદર્થના કરનારને ડસવાથી અહિતને (મરણને) માટે થાય છે, તેમજ કોઈ કારણથી નાની ઉમરમાં આચાર્ય પદે સ્થાપેલ નાના આચાર્ય, તેની હલનો કરતો મંદ બુદ્ધિવાળો શિષ્ય બેઇઢિયાદિ જન્મ મરણના માર્ગને પ્રાપ્ત થાય છે. અર્થાત ઘણો કાળ સંસારમાં રઝળવારૂપ અહિતને (દુઃખને) પામે છે. ૪. (સર્ષ કરતાં પણ આચાર્યની હીલના કરવામાં વધારે દેષો છે તે બતાવે છે) જેમ આશીવિષ સર્પ ઘણો રોપાયમાન થયે છતે પણ જીવિતવ્યનો નાશ કરવા
