________________
૫૪
સમક્તિ પામે જીવના ભવની ગણતરી શરૂ થાય છે. નિકટભવી થાડા ભવમાં મેક્ષ પામે છે. દૂભવી ઘણા કાળે માથે જાય છે, પણ અભિવ જીવા કઢી પણ મેક્ષ પામતા નથી. જાતિ ભવ્યે અનાદિ નિગેાદમાંથી બહાર આવતા જ નથી. તેથી તેએ પણ મોક્ષ પામતા નથી. અભયે તે નવમા ગ્રેવયકનાં સુખ ભેગવી પાછા રખડે છે.
જ્યાતિષિનાં વિમાને અહીદ્વીપમાં નિત્ય ગતિશીલ છે છતાં અભિયાગી દેવા તે વિમાનાની નીચે સિદ્ધ, ગંજ, વૃષભને અશ્વરૂપે વહન કરતા હેાય છે. ચંદ્ર સૂર્યના પ્રકાશ લાખ ચેાજન પ્રમાણ છે. વૈમાનિક દેવા બે પ્રકારે છે. કર્લીપપન્ન અને કલ્પાતિત સ્વામી. સેવક ભાવવાળા કલ્પાપપન્ન દેવા ખાર પ્રકારે બાર દેવલેાકમાં છે અને કપાતીત અહમિ દેવા નવથૈવયકને પાંચ અનુત્તરમાં છે.
તે બધા દેવે એક એકની ઉપર સાતરાજ સુધીમાં રહેલા છે. નીચે કઇક ઉણાસાત રાજમાં નારકા રહેલા છે. લાકનુ પ્રમાણ ચૌદ રાજ છે, અલાક અનંતા છે, તેમાં આકાશ દ્રવ્ય સિવાય બીજું કાંઈ નથી. લોકમાંજ જીવ, પુદ્ગલ, ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, વગેરે રહેલાં છે. જીવ અને પુદ્ગલને ગતિ કરવામાં સહાયભુતધર્માસ્તિકાય છે અને સ્થિર રાખવામાં સહાયભૂત અધર્માસ્તિકાય છે,
અવકાશ આપવામાં સહાયભૂત આકાશાસ્તિકાય છે. તે ત્રણે અરૂપી છે કર્રરહિત શુદ્ધજીવ પણ અરૂપી છે અને
