________________
નય માપ શિકા ચોત્રીસ અતિશય હાય, દેશના દેતા હોય, ચેસઠ ઈદ્રો પજતા હોય તેને તીર્થકર કહે છે.
પ્ર–વસ્તુ કોને કહે?
ઉ–સંપૂર્ણ અર્થ પામે તેને વસ્તુ કહે પણ ન્યૂનર્યાયવાચી વસ્તુને વસ્તુ કહેવાય નહિ.
ટુંકાણમાં એવંભૂત નય એટલે જે ક્રિયાને લઈ શબ્દની પ્રવૃત્તિ થાય છે, તે જ ક્રિયા વિશિષ્ટ અર્થને વસ્તુ પ્રકાશે , ત્યારે એવંભૂત નય કહેવાય છે.
સાત સિવાયના બીજા ન 'પ્ર-નયના મુખ્ય કેટલા પ્રકાર છે અને તે કયા ક્યા? ઉ–તેને મુખ્ય બે પ્રકારે છે. (૧) વ્યવહાર અને (૨) નિશ્ચય
પ્ર-વ્યવહાર અને નિશ્ચય નયની સમજ આપે.
ઉ–વ્યવહાર નય એટલે સ્કૂલગામી અને ઉપચાર પ્રધાન છે; નિશ્ચય નય એટલે સૂક્ષમગામી અને તત્વસ્પશી.
પ્ર–શબ્દ નય અને અર્થ નયની સમજ આપે.
ઉ–અર્થની વિચારણું જેમાં પ્રધાનપણે હોય તે અર્થ નય અને જેમાં શબ્દનું પ્રાધાન્ય હોય તે શબ્દ નયઋજુસૂત્ર પર્યત પહેલા ચાર અર્થે નય છે. અને બાકીના , ત્રણ શબ્દ નય છે.
પ્ર–જ્ઞાન નય અને ક્રિયા નયની સમજ આપે
ઉ–તત્વને સ્પર્શે છે તે જ્ઞાનદષ્ટિ અને જે ભાગ તત્વાનુભવને પચાવવામાં પૂર્ણતા માને છે તે ક્રિયાદષ્ટિ ત્યિા નય છે.
