________________
(૨) સંગ્રહે નયઃ પરસંગ્રહ, પરસંગ્રહાભાસ ૭૧
(૨) સંગ્રહ નય હવે વ્યાર્થિકના બીજા ભેદ સંગ્રહ નયનું વર્ણન કરે છે –
“સામાજનragrદી પત્તાઃ સંદઃ”| સામાન્યને જ ગ્રહણ કરનાર જે પરામર્શ (બંધ) તે સંગ્રહ નય. “સામાજમાર’ એમાં માત્ર સંપૂર્ણતા અને અવધારણ સૂચવે છે. અશેષ વિશેષ રહિત “સત્વ” “દ્રવ્યત્વ” “કર્મ” આદિ ગ્રહણ કરવાનું છે શીલ જેનું, તે સંગ્રહ. અર્થાત વિશેષ રાશિને સમગ્ર એકભાવે કરી એક સમૂહુરૂપે ગ્રહણ કરે તે સામાન્ય. તાત્પર્ય કે–
'स्वजाते दृष्टेष्टाभ्यामविरोधेन विशेषाणामेकरूपतया यद्ग्रहण स संग्रहः ।
અર્થાત–સ્વજાતિને દષ્ટષ્ટથી+ અવિરુદ્ધપણે વિશેષનું એકરૂપ પણે ગ્રહણ કરવું, તે સં૦ ન૦.
જેમાં સામાન્ય અને વિશેષ પિંડીભૂત છે એવા+ * एकत्वेन विशेषाणां ग्रहणं संग्रहो नयः । स्वजातेरविरोधेन दृष्टेष्टाभ्यां कथंचन " ॥६५।।
-“ના” વિવરણ. + દષ્ટ (પ્રત્યક્ષ), ઈષ્ટ (પક્ષ, શાસ્ત્ર, આગમ. અનુમાન, લેકવ્યવહાર).
++ વિશેષ રહિત વસ્તુ એટલે જેમાં સામાન્ય પ્રધાનપણે છે અને વિશેષ ગૌણપણે છે, એ સામાન્ય-વિશેષને એક સમૂહરૂપ
