________________
૧૫
કામ નથી, એ આવા વિષયમાં કૃતશ્રમ સજજને સહેજે સમજી શકે છે.
આ નયવાદ માત્ર શાસ્ત્રીય રસ ( Academic interest ) કે વાદવિવાદ (controversy) માટેને વિષય નથી, પણ વસ્તસ્વરૂપ સમજવા અને પરમાર્થ પામવા માટેની અનુપમ યુકિતવાળી સર્વ સમન્વયકારી સુંદર ભેજના છે, અને એ જ તેની વ્યવહારુ ઉપયોગિતા (Practical utility) છે. કારણકે વ્યુત્પત્તિ અર્થ પ્રમાણે નય શબ્દ “ના” (To lead, દેરી જવું-લઈ જવું) ધાતુ પરથી નિકળ્યો હાઈ, નય એટલે આગળ ને આગળ વસ્તુસ્વરૂપ પ્રત્યે દેરી જાય–લઈ જાય તે નય; અને આ જ ગ્રંથ પ્રમાણે આપણે ઉપર જોયું તેમ નૈગમાદિ નય પ્રકાર ઉત્તરોત્તર સૂક્ષ્મગોચર છે. એટલે આ નયને પ્રયોગ વસ્તુના ઉત્તરોત્તર સૂકમ બોધરૂપ પરમાર્થ પ્રત્યે લઈ જવા માટે આત્માથીને અવશ્ય ઉપયોગી–ઉપકારી થઈ પડે છે. આત્માની ગુણદશારૂપ વિકાસક્રમમાં અને પ્રભુભક્તિથી પ્રાપ્ત ભાવસેવારૂપ આત્મપ્રગતિ આદિમાં નંગમાદિ સાતે નયની કેવી સુંદર રસપ્રદ અને બોધપ્રદ પરમાર્થ ઘટના કરી શકાય છે, તેના બે ઉત્તમ ઉદાહરણ–(૧) આમામાં નયઘટના, અને (૨) પ્રભુભક્તિમાં નય ઘટના અત્રે હવે પછી ટાંકયા છે.–જેનું પરમાર્થભાવન તસ્વરસિક સજજનેને આનંદપ્રદ થઈ પડશે ! ૧-૮-૦૯ ૫ ચોપાટી રોડ ! ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા. મુંબઈ, ૭
