________________
(૧૧૩) પ્રતિસેવના કુશીલ એ ત્રણ પ્રકારના સાધુઓ ઉત્કૃષ્ટથી દશ પૂર્વધર હેય. કષાય કશીલ અને નિગ્રન્થ ચિદ પૂર્વધર હેાય. પુલાક જઘન્યથી આચાર વસ્તુ (નવમા પૂવને અમુક ભાગ) સુધી શ્રત જાણે. બકુશ, કુશીલ અને નિથાને જઘન્યથી આઠ પ્રવચન માતા જેટલું શ્રત હોય. સ્નાતક-કેવળજ્ઞાની ઋતરહિત હોય (શ્રુતજ્ઞાન ક્ષપશમ ભાવથી થાય છે, કેવળીને તે ભાવ નથી પણ ક્ષાયિક ભાવ છે માટે શ્રુતજ્ઞાન કેવળીને ન હોય).
પાંચ મૂળ ગુણ (પાંચ મહાવ્રત) અને રાત્રિભેજન વિરમણ એ છ માંહેલા કેઇ પણ વ્રતને પરની પ્રેરણા અને આગ્રહથી દૂષિત કરવાવાળા પુલાક હોય. કેટલાક આચાર્ય કહે છે કે ફક્ત મૈથુન વિરમણને પુલાક દૂષિત કરે છે. બકુશ બે પ્રકારના છે. ઉપકરણમાં મમતા રાખનારા એટલે ઘણું મૂલ્યવાળા ઉપકરણો એકઠા કરીને વિશેષ એકત્ર કરવાની ઈચ્છાવાળા હેય તે ઉપકરણ બકુશ અને શરીર શેભામાં જેનું મન તત્પર છે એવા હમેશા વિભૂષા કરનારા શરીરબકુશ કહેવાય છે. પ્રતિસેવનાકુશળ હોય તે મૂળ ગુણને પાળે અને ઉત્તર ગુણમાં કાંઇ કાંઈ વિરાધના કરે છે. કષાયકુશળ, નિગ્રંથ અને સ્નાતક એ ત્રણ નિથાને, કેઈ જાતની પ્રતિસેવના (દૂષણ) નથી.
સવ તીર્થકરોના તીર્થમાં પાંચ પ્રકારના સાધુઓ હેય- એક આચાર્ય માને છે કે પુલાક, બકુશ, પ્રતિસેવનાશીલ એ તીર્થમાં નિત્ય હેય, બાકીના સાધુઓ તીર્થની હયાતીમાં અગર તીર્થ હયાતી ન હોય ત્યારે હેય.
લિંગ બે પ્રકારે છે દ્રવ્ય અને ભાવ; સર્વ સાધુઓ ભાવલિંગ હોયજ, દ્રવ્યલિગે ભજના જાણવી. (એટલે હોય અથવા
૧ રજોહરણ મુહપત્તિ વગેરે. ૨ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર.
