________________
સૂત્ર-૧૨ શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૮
૧૦૩ બંધથી) બંધાયેલા હોય તે બંને હાડકાં ઉપર પાટા રૂપે ત્રીજું હાડકું હોય. એ ત્રણેય હાડકાઓને ભેદીને ખીલીરૂપે એક હાડકું હોય, આવી મજબૂત હાડકાઓની રચનાને વજઋષભનારાચ સંહનન કહે છે.] વજઋષભનારાચ સંવનન હાડકાઓનો બંધવિશેષ છે.
અર્ધવજઋષભનારાચની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે છે- વજ-ઋષભ અને નારાચ એ બધાનું અધું, અર્થાત્ વજનું અધું, ઋષભનું અધું અને નારાચનું અધું તે અર્ધવજઋષભનારાંચ છે. આ ભાષ્યકારનો મત છે. કર્મપ્રકૃતિ (વગેરે) ગ્રંથોમાં પાટાથી રહિત વજઋષભનારાચ નામને જ અર્ધવજઋષભનારાચ કહ્યું છે. અહીં તત્ત્વ(=સત્ય) શું છે તે તો સંપૂર્ણ અનુયોગધારીઓ જાણે. અથવા અર્ધ શબ્દનું ગ્રહણ કર્યું હોવાથી પાટાથી રહિત સંહનન અર્ધવજઋષભનારાંચ છે એમ વ્યાખ્યા કરવી. નારાજ નામકર્મમાં કેવળ મર્કટબંધ જ હોય, ખીલી અને પાટો ન હોય. અર્ધનારીચ નામકર્મમાં એક તરફ મર્કટબંધ હોય અને બીજી તરફ મર્કટબંધથી રહિત કેવળ ખીલી હોય. અહીં પણ કર્મપ્રકૃતિ ગ્રંથમાં હાડકાની ઉપર ખીલી કહી નથી. પાંચમા કીલિકાનામનો અર્થ આ પ્રમાણે છે- મર્કટબંધ વિના બે હાડકાઓની વચ્ચે માત્ર ખીલી હોય છે.
૧. વજ>ષભનારાય સંધયણ
૨. ઋષભનારા સંઘયણ
૩. નારા સંઘયણ
[] ૪. અર્ધનારા સંઘયણ
| ૫. કિલિકા સંઘયણ
1. સેવાર્ય સંઘયણ
