________________
१८८८ • अनेकप्रदेशस्वभावोपदेश:
१२/६ - स्यादिति । व्यक्तीभविष्यतीदमग्रे।
प्रकृते आध्यात्मिकोपनयस्त्वेवम् - आत्मादिद्रव्याणि अनेकप्रदेशस्वभावशालीनि, कृत्स्नस्वकीय" प्रदेशेषु तेषां सत्त्वात् । ततश्च परकीयाऽङ्गोपाङ्गपीडा लेशतोऽपि न कार्या । इत्थं यतनापरायणतया में मृदुता अभ्यसनीयेत्युपदेशः। एवमेव “निष्कलो निर्ममः शान्तः सर्वज्ञः सुखदः प्रभुः। स एव भगवानेको श देवो ज्ञेयो निरञ्जनः ।।” (यो. प्र.३८) इति योगप्रदीपदर्शितं सिद्धस्वरूपं तूर्णम् आविर्भवेत् ।।१२/६।।
આકાશ વગેરેમાં થાય તો દેશથી = અંશથી થાય કે સંપૂર્ણતયા થાય? આવા બે વિકલ્પ ઊભા થશે. બેમાંથી એક પણ રીતે આ સંયોગ શક્ય નથી જ. આ વાત આગળના શ્લોકમાં સ્પષ્ટ થશે.
અને પ્રદેશ સ્વભાવ વિચાર કોમળતા આપે , આધ્યાત્મિક ઉપનય :- આત્મા વગેરે દ્રવ્ય અનેકપ્રદેશસ્વભાવવાળા છે. કારણ કે સર્વ આત્મપ્રદેશોમાં આત્માનું અસ્તિત્વ છે. તેથી કોઈ પણ જીવના નાના પણ અંગોપાંગને આપણા દ્વારા હાનિ ન પહોંચે
તેની આપણે પૂર્ણતયા કાળજી લેવી જોઈએ. આવી આંતરિક કોમળતાને કેળવવાનો આધ્યાત્મિક સંદેશ રા આ શ્લોક દ્વારા મેળવવા જેવો છે. આ રીતે કોમળતા કેળવાય તો જ યોગપ્રદીપમાં વર્ણવેલ સિદ્ધસ્વરૂપ
ઝડપથી પ્રગટે. ત્યાં જણાવેલ છે કે “નિષ્કલ (= સર્વકર્મકલાશૂન્ય), નિર્મમ, શાંત, સર્વજ્ઞ, સુખદાયી, સ્વામી એવા તે સિદ્ધ ભગવંત જ એક માત્ર નિરંજન દેવ જાણવા.” (૧૨/૬)
(લખી રાખો ડાયરીમાં..૪) • ભગવદ્ ભક્તિમાં ભીંજાવાની, ઓગળવાની, પીગળવાની પ્રકૃતિને ઉપાસના આત્મસાત કરે છે.
દા.ત. સગર ચક્રવર્તીના પુત્રો. • બુદ્ધિ પ્રયોગશાળા રચે છે. કારણ કે તેને ખતરા
અને અખતરા સાથે રમવું છે. શ્રદ્ધા મંદિરનું નિર્માણ કરે છે, કારણ કે તેને
અરિહંતની સાથે રમવું છે. - સાધનાની આધારશિલા છે પ્રયોગ. - દા.ત. ગગનગામી નાગાર્જુન. ઉપાસનાની આધારશિલા છે યોગ.
દા.ત. ધનપાલ કવિ.
