________________
૫૦
૭. ગાત્રકના સ્વભાવ કુંભારના જેવા છે. જેમ કુંભાર સારા કામ માટે અને દારૂ ભરવા માટેના ઘડા પણુ બનાવે છે, તેમાં પહેલા પૂજનીય બને છે ને બીજો નિંદનીય અને છે; તેમ ઉચ્ચગેત્રમાં ઉત્પન્ન થનાર આત્મા પૂજનીય ને માનનીય અને છે તથા નીચગેાત્રમાં ઉપજનાર નિનીય અને છે.
૮. અંતરાયકના સ્વભાવ ભંડારી જેવા છે. જેમ ભંડારી ( ખજાનચી) વિરુદ્ધ હાય તા રાજા પોતે દાન વગેરે આપી શકતા નથી; તેમ અંતરાય કર્મીના ઉદયવાળા આત્મા છતી શક્તિએ અને છતી જોગવાઈ એ પણ કરી શકતા નથી, લાભ મેળવી શકતા નથી, ભાગ્ય વસ્તુને ભોગવી શકતા નથી અને વારવાર ઉપયાગમાં આવતી ચીજોના ઉપભાગ પણ કરી શકતા નથી.
નવમું મેાક્ષતત્ત્વ
માક્ષતત્ત્વના નવ ભેદ
વિદ્યમાન છે.'
૧. સત્પપ્રરૂપણા દ્વાર = ‘માક્ષપદ એવી પ્રરૂપણા કરવી તે.
6
૨. દ્રવ્યપ્રમાણ દ્વાર = · સિદ્ધના જીવ દ્રવ્ય કેટલા છે?” એમ વિચારવું તે.
