________________
૧૬
સાસ્વાદન સુગ્નિષ્ઠ:
સાસ્વાદન સચ્યગ્દર્શનનું મૂળ કારણ ઔપમિક સમ્યગ્દર્શન છે. અનંતાનુબંધીકષાયચતુષ્ક અને અનાદિકાલીન મિથ્યાત્વમેાહને ઉપશમ થતાં જીવને ઔપશમિક સમ્યગ્દર્શન થાય છે. ઔપમિક સમ્યગ્દર્શન જીવને એ પ્રકારે થાય છેઃ (૧) અનાદિકાલીન મિથ્યાતમેાહના ઉપશમ થતાં અને અધ્યવસાયવિશુદ્ધિ અપૂર્વ બનતાં રાગદ્વેષરૂપ દોષના ગ્રંથીમેટ્ટ થતાં અનિતિકરણના પરિણામે થતું પ્રાથમિક ઔપશમિક સમ્યગ્દર્શન. (૨) ઉપશમશ્રેણિગત ગુણસ્થાન ૪ થી ૭ માંના અંતે ઉપશમોણિ કરતી વખતે હતું. આ ઉપ શમશ્રેણિગત સમ્યગદર્શીન જીવને તેના સમસ્ત સસારકાલમાં ચાર વખત પ્રાપ્ત થઇ શકે છે.
ઉપશાંતકાળમાં વર્તાતા, મિથ્યાત્વને નહિ પામેલ, પરંતુ મિથ્યાદષ્ટિ સન્મુખ બનેલ અને મિથ્યાત્વમાં જવા ઉદ્યમશીલ એવા ::જીવ કે જેને સમ્યગ્દર્શનને અનુભન્ન છે અને વમાનમાં તેને ભાગવટા ચાલુ છે તેવા જીવ સાસ્વાદન સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ છે.
જીવને તેના સમસ્ત સંસારકાળમાં ઔપમિક સમ્યગ્દર્શન પાંચ વખત અને સાસ્વાદન સમ્યગ્દર્શન ચાર વખત હાઇ શકે છે. સાસ્વાદન સમ્યગ્દર્શનની જધન્ય સ્થિતિ એક સમય અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છ આવલો પ્રમાણુ હાય છે. ૧
અભવ્ય જીવને સાસ્વાદન સમ્યગ્દર્શન હેાતું નથી; માત્ર અન્ય જીવતેજ હોય છે. આ ગુરુસ્થાન પતનસ્થાન હેાવા છતાં તેને ગુણસ્થાન ગણવાનું કારણ એ છે કે અહીંથી સૌંસારી જીવની ઉત્કૃષ્ટ કાલમર્યાદા અપા પુદ્ગલ પરાવત્ત પ્રમાણુ નિયત થઇ ગઇ તે છે. આ ગુરુસ્થાને છત્રને
૧ જુએ ગુણસ્થાનક્રમારાહ ગા. ૧૦, ૧૧, ૧૨
