________________
બત્રીશી-૧૩, લેખાંક-૮૦
૮૭૧ કામના ઇચ્છુકે પણ ધર્મ જ કરવો જોઈએ) દ્વારા આ વિહિત હોવાના કારણે નિષિદ્ધ નથી. અને એટલે જ એ જીવને ઉત્તરોત્તર આગળ વધારનાર જ બને છે.
(૨) પહેલાં નિરાશસભાવે ધર્મ કર્યો. પણ પછી નિયાણું કર્યું. જેમ કે સંભૂતિમુનિ. આમાં અનુષ્ઠાન ત્યાજ્ય નથી, પણ નિયાણું ત્યાજ્ય છે, કારણ કે એ ભવિષ્યમાં સંયમાદિરૂપ ધર્મવિશેષની પ્રાપ્તિમાં પ્રતિબંધક બને છે. તેથી અનુષ્ઠાન નિષિદ્ધ નથી. પણ નિયાણું નિષિદ્ધ છે.
(૩) પહેલાં નિરાશસભાવે પ્રભુભક્તિ કરી પછી જયવિયરાયસૂત્રગત છેઠફલસિદ્ધિ પદથી, ચિંતાનો વિષય બનેલ આવશ્યક આજીવિકા વગેરેની પ્રાર્થના કરી. આ પણ સૂત્રવિહિત છે, નિષિદ્ધ નથી, માટે એ જીવને લાભકર્તા જ નીવડે છે.
આ ત્રણમાં ભૌતિક ઇચ્છા પ્રથમમાં આવશ્યકતાજન્ય કે લોભજન્ય છે. બીજામાં લોભજન્ય છે, જ્યારે ત્રીજામાં આવશ્યકતાજન્ય છે. ત્રીજામાં પણ લોભજન્ય ઇચ્છાનો વિષય માગવામાં આવે તો એ નિયાણું જ બની જવાથી બીજા પ્રકારમાં જાય. પહેલો- છેલ્લો પ્રકાર વિહિત છે. લાભકર્તા જ છે. બીજો પ્રકાર નિયાણા અંશમાં નિષિદ્ધ છે, અનુષ્ઠાન અંશમાં નિષિદ્ધ નથી.
આમ મુક્તિઅષના પ્રાધાન્યને જણાવનાર તેરમી બત્રીશીની વિચારણા પૂર્ણ થઈ. હવે આગામી લેખથી ચૌદમી અપુનર્બન્ધક બત્રીશીની વિચારણા ચાલુ કરીશું.
