________________
૨૦૪
સૂત્રધાર-પત્નીની કથા તામલિસ નગરમાં સૂદા, સૂરા, સૂટા અને સોના-એવા નામના અને મહિમાવંત એવા ચાર ચતુર શ્રેષ્ઠીઓ હતા. તે બહોળા કુટુંબવાળા, ધનવંત, પરસ્પર પ્રીતિવાળા, સમાન વયના અને રાજસભાના એક શૃંગારરૂપ હતા. તે બધા સરલ સ્વભાવી અને ધર્મ-કર્મમાં પ્રેમાળ હતા. એકદા એકાંતમાં સાથે મળીને તેમણે પરસ્પર વિચાર કર્યો કે:-“આપણે ધન મેળવ્યું, ભેગ ભોગવ્યા, પુત્ર વિગેરે થયા અને રાજા વિગેરેથી પણ સમાન પામ્યા, પરંતુ આપણે આત્મસાધન કંઈ કર્યું નથી. કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી આ શરીર સ્વસ્થાવસ્થામાં હોય, ત્યાં સુધી ચતુર જનેએ ધર્મ સાધી લેવો. કારણ કે ઘર સળગે ત્યારે કુ કેણ દે?” આ પ્રમાણે વિચાર કરી પિતાના પુત્રને ઘરની ચિંતા ભળાવીને સંન્યાસી થઈને તેઓ તીર્થયાત્રા કરવા ચાલ્યા. તે વખતે જુદા જુદા લક્ષ મૂલ્યના રત્નને પિતાની ઝોળીમાં નાખી તેને ખભે લટકાવીને તેઓ શનૈઃ શનૈઃ માર્ગ કાપવા લાગ્યા. એવામાં કઈ નગરમાં પહોંચ્યા, ત્યાં એક સૂત્રધારના ઘરે ભેજન કરી અને તેની પત્નીને તે ઝોળીઓ ભળાવીને તેઓ ચતુષ્પથ (ચૌટા) માં ગયા. ત્યાં રાજાની આગળ કુશળ નાટકીયા નાટક કરતા હતા, તે તેમણે જોયું. તે વખતે એકાંત સમજીને સૂત્રધારની સ્ત્રીએ સૂરની ઝોળીમાંથી તેના જીવિત જેવું કિંમતી રત્ન કહાડી લીધું, પછી ત્યાં નાટકમાં દિવસ ગાળીને તેઓ પણ સાંજે ઘરે આવ્યા અને રાતભર ત્યાં રહ્યા. અને પ્રભાતે ઉડી પોતપોતાની ઝોળી સંભાળ્યા સિવાય તેને ખભે લટકાવીને આગળ ચાલ્યા તથા અનુક્રમે તેઓ ગંગા નદી આગળ આવી પહોંચ્યા. ત્યાં સ્નાનાદિ પુણ્યકર્મ કરીને શ્રાદ્ધ કરવા ની
