________________
૧૭૮
તજીને અપૂર્વ પણાથી ત્યાંના રાજાને તેનુ ભેટટુ કર્યું.. એટલે સર ઇન્દ્રિયાને સુખદ એવા તેના ઇચ્છાપૂર્ણાંક કંઠ સુધી આસ્વાદ લઈને ઉદ્ગાર કરી પ્રસન્ન થયેલ રાજાએ તેને કહ્યું કેઃ-હું શેઠ! આ શું કહેવાય ? એની નિષ્પત્તિ કેમ થાય ? અથવા તેા સ્વર્ગ કે પાતાલનું આ પીયૂષ (અમૃત) ભેજન છે ? ’ શ્રેષ્ઠીએ કહ્યું કેઃ-‘હે દેવ ! એ દૂધપાક છે, તે ભાગ્યવિના પ્રાપ્ત ન થાય. પરંતુ પ્રસન્ન થયેલ એક મારી કામધેનું મને દરાજ તે આપે છે.’ આથી સંતુષ્ટ થઈને રાજાએ તે શ્રેષ્ઠીની જકાત માફ કરી અને તેથી ક્રય વિક્રય કરતાં ત્યાં તેને બહુ લાભ થયા. પછી અવસરે પોતાના નગર તરફ જવાની ઇચ્છાથી તેણે રાજાને જણાવ્યુ કેઃ- હે દેવ ! જો આપની આજ્ઞા હોય તેા હું સ્વદેશમાં જાઉં.' રાજાએ કહ્યું કે:-પરમ અન્નને આપનારી તારી પાસે જે કામધેનુ છે, તે મને આપ, કે જેથી આપણા પ્રેમ નિશ્ચલ થાય.' તેણે કહ્યું કે: હે પ્રભો ! આપ પ્રસન્ન રહેા. એમાં કહેવાનુ` શુ` હતુ`? ખુશીથી તે ગૃહણ કરો.’ એમ કહીને તે રાજાને આપી અને પોતે પોતાના નગરે ગયા. હવે રાજાએ તે કામધેનુને એક શ્રેષ્ઠ મકાનમાં રાખી અને આવી આવી રીતે તે તેની આરાધના કરવા લાગ્યા; ભાગના યેાગથી અનેકવાર તેની વિવિધ પૂજા કરવામાં આવતી, તેને ચામરો વીજવામાં આવતા, તેના પર છત્રા ધરવામાં આવતાં અને પાંચસે સેાનામહેાર ખચી ને રાજા તેને ભાગ ધરતા અને ખીજાઆપાસે તે ગીત તથા નૃત્યાદિક ઉત્સવા કરાવતા હતા અને કહેતા કે હું માત મને પરમાન આપેા.' પણ નિખિડ અજ્ઞાનથી પીડિત એવા તે બિચારો તેના ઉપાયને જાણતા ન હતા. પછી કેટલેક દિવસે ચારા, પાણી અને શુશ્રુષાના અભાવથી તે બિચારી મરણ પામી. એટલે રાજા પોતાને પાપી સમજીને નિંદવા
