________________
૧૪૩
હે ભદ્ર! શું ? તારાથી કંઈ શકે તેમ નથી? તે ચોરને શિક્ષા આપતો નથી અને વૃથા રેષને ધારણ કરે છે, જે જે થાય, તેની સામે તેવા થવું' એ કહેવત પણ શું તને યાદ નથી ? આથી તે પાખરેલા સિંહની જેમ કોપ, માન તથા લોભયુક્ત માયાથી તેમના સંબંધી અનર્થ કરવાને તે તૈયાર થયો. એક એક કષાય પણ પ્રાણુઓને અનર્થકર્તા થઈ પડે છે, તે જ્યાં ચારે હોય, ત્યાં અનર્થનું શું કહેવું? પછી તે કુંભકાર તેમના વૈરને લીધે સાત વર્ષ પર્યત તેમના ખળામાં એકઠું કરેલ ધાન્ય રાત્રિએ આવીને તે બાળી નાખતે હતો. પછી સદા પિતાનો ઉપક્રમ (ઉદ્યમ) નિષ્ફળ થવાથી તેઓ વિચારવા લાગ્યા કે - “આપણું ગામપર કઈક કોપાયમાન થયેલ છે, તેથી ખળામાં ધાન્ય બાળી નાખે છે. માટે જે હવે તે જાણવામાં આવે, તે આપણે તેને ખમાવીએ નહિ તે આ કરવામાં આવેલ ખેતી પણ નિષ્ફલ થવાની.” આ પ્રમાણે નિશ્ચય કરીને યક્ષયાત્રાને માટે લોકો એકત્ર થયા, એટલે ત્યાં તેમણે અભયદાનપૂર્વક પટઘોષણા કરાવી કે –
જે અમારૂં ધાન્ય બાળી નાખે છે, તે હવે પ્રગટ થાઓ. કે જેથી અમે યજ્ઞની સાક્ષીએ તરત પોતાને અપરાધ ખમાવીએ.” આ પ્રમાણે સાંબળીને તે કુંભકાર વેષ બદલાવીને વૈરના ઉપશમને માટે ઉંચેથી આ પ્રમાણે શ્લેક બેલ્યોઃ" अयं तां तस्य सेोऽनडावून, कुलालस्य द्विंरुक्तिकाः । नो चेद न्यामसौ सप्तवर्षा धान्यानि धक्ष्यति" ॥ १ ॥
હે પ્રિરૂક્તિકે ! તે કુલાલને તેને બળદ આપી ઘો. નહિ તે હજી પણ તે સાત વર્ષ તમારું ધાન્ય બાળશે.” પછી
