________________
૧૧૪
*
તીમાં ઇંદ્રોત્સવાદિક કૃત્ય કરતાં સંઘાધિપતિ થઈ શકાય.’ પછી ભરત ભૂપતિએ વિચાર કર્યાં કેઃ— એક સામાન્ય જનથી મારામાં સંઘાધિપત્ય સ્થાપન થાય, તે કરતાં જો ભગવંત પોતાના હાથે મને સંઘાધિપતિ સ્થાપે તે હું ભાગ્યવંત ગણા. આ પ્રમાણે વિચાર કરી પુનઃ ભરતરાજાએ કહ્યું કે— હું સ્વામિન્ ! મારા પર પ્રસાદ કરીને પ્રાણીઓને પ્રિયંકર એવું એ પદ મને આપા, પછી ઇંદ્રાદિક દેવા તથા સ`ઘ ઉપર વાસક્ષેપ નાખ્યો. તે વખતે દિવ્ય માળા લાવીને ઇંદ્રે પ્રમાદપૂર્વક ભરત તથા તેની પત્ની સુભદ્રાના કંઠમાં આરા પણ કરી. પછી સકલ સામગ્રી સહિત અને શક્રેન્દ્રે લાવી આપેલ સુવર્ણના દેવાલય પુરસ્કર, સજ્જ થયેલા હસ્તી, અશ્વ, રથ અને પ્રૌઢ પન્નાતિઓથી પરિવૃત અને સવા કેટિ પુત્રા તથા ચૌદરત્નાથી વિરાજિત એવા ભરતેશ્વરે તીર્થંયાત્રાને માટે પ્રયાણ કર્યું. તે વખતે સાપત્તનના નાયક, (૨૪૦૭૨) પુત્રપરિવરિત, લાખ હાથી અને પાંત્રીશ લાખ અશ્વાના સ્વામી, સવા કેાટી પઢાતિ અને સાત સે રાજાઆથી પવૃિત, ખાવીશ લાખ પ્રૌઢ રથાસમન્નિત અને બત્રીશ લાખ સુગ્રામના સ્વામી એવા સમયશા રાજાએ પણ તેની સા સાથે પ્રયાણ કર્યું. વળી બૈતાઢય પર્વતપર સાઠે અને પચાસ નગરના સ્વામી વિનમિના પુત્ર ગગન વલ્લભ, પૂર્વ દિશાના સ્વામી વજ્રનાભ, પશ્ચિમ દિશાના નાયક અને કલ્યાણકેતુ રાજે'દ્ર-એ ચારે માટા રાજાએ પણ સાથે ચાલ્યા.
પછી ચક્રી દરરોજ એક ચેાજન પર્યંત પ્રયાણ કરવા લાગ્યા અને રત્નના પ્રભાવથી સમસ્ત વાંછિત વસ્તુએ તરત તૈયાર થતી હતી. અને વકરત્નથી યથાકાલ, યથા ચેાગ્ય અને યથેપ્સિત એવા મોટા ઘર ક્ષણવારમાં તૈયાર થતા
