________________
(५०.) કરવામાં હેતુ ભૂત પ્રતિવાદિએ કહેલું વચન કેમ ટકી શકે ? એ તે પરસ્પર વ્યાઘાત થયે.
शंकासमाधानम् चेन्न । स्वस्वाभिप्रायानुसारेणेकस्मिन्वस्तुनि वादिप्रतिवादिनिरूपितसाधनदूषणप्रतिपादकवचनकथने विरोधाभावात् ॥ यथा वादी स्वाभिप्रायेण साधनमभिधत्ते पश्चात् प्रतिवाद्यपि स्वाभिप्रायेण तत्रैव दूषणं प्रणिगदति नचात्रेकवस्तुनि साधनं दूषणं च ताविकमस्ति किंतु स्वाभिप्रायकल्पितमेवन्यलम् ।।
તેમાં પરસ્પર વ્યાધાત થતો નથી, અત્રે સમાધાન કહે છે–એકજ વસ્તુમાં વાદિ તથા પ્રતિવાદિ પિતાના મત પ્રતિપાદન કરવાને સાધક તથા બાધક વચને આપે તેમાં વિરોધને અભાવ છે કારણ કે વાદિ પિતાના અભિપ્રાયથી જેમાં સાધન કહે તેમાં પાછળથી પ્રતિવાદ દૂષણ ઘટાવે, વસ્તુતઃ તે એકજ પદાર્થમાં સાધન કે દુપણ નથી પણ એ વાદિ તથા પ્રતિવાદિના અભિપ્રાય પ્રમાણે કલ્પલું છે.
व्यहारभाष्येतु:“ अत्थी पचीणं हरणं एगस्स ववइ विइयस्स एएणय ववहारो अहिगारो चेत्थ छविहीए ॥ १॥"
सद्विविधः ते व्यवहार येथे प्राने छे. लोकोत्तरो लौकिकश्च योत्तर भने स४ि४; तत्राद्यो व्यवहारसूत्रादिषु वर्णितत्वादत्र नोक्तः तेभा पाहि सोत्तर व्य१९१२, व्यवहार सूत्राहि अन्यामा व वे. सोछे भाटे मीयां ते अता नथी. इह राजकर्मणि लौकिकस्यै
