________________
(૪૦) વર્ણવી છે, જે બુદ્ધિમાનને વિશેષ જાણવાની ઈચ્છા હોય તેમણે મેટ શાસ્ત્રમાંથી જાણી લેવી. આ યુદ્ધ નીતિ પ્રકરણ સંપૂર્ણ થયું.
अथ क्रमप्राप्तदंडनीतिप्रकरणमारभ्यते ॥ હવે અનુક્રમે આવેલું દંડનીતિ પ્રકરણ આરભુછું. प्रणम्य परया भक्त्या संभवं श्रुतसंभवम् ॥ प्रजाना पकाराय दंडनीतिः प्रचक्ष्यते ॥ १ ॥
શાસનના મૂળરૂપ સંભવનાથ ભગવાનને પરમ ભક્તિવડે વંદન કરીને પ્રજાઓના ઉપકારને માટે દંડનીતિ પ્રકરણ કહીએ છીએ.
तत्र जैनागमे दंडनीतयः सप्तधा स्मृताः ॥ ताः स होकारमाकारधिकाराः परिभाषणम् ॥ २॥ मंडले वन काराक्षेपणं चांगखंडनम् ॥ अष्टमो द्रजांडोपि स्वीकृतो नीतिकोविदः॥ ३ ॥ परिभाषणमालेपान् मागा इत्यादि शंसनम् ॥ सरोध इंगित क्षेत्रे मंडले बन्ध उच्यते॥ ४ ॥
જૈનશાસ્ત્રમાં નીતિ સાત પ્રકારની કહી છે, તે આ પ્રકારે – હકારા, માકાર, ધિક્કારા, પરિમાપણ, મંડલબંધન, કારક્ષેપણ તથા અંગ ખંડન; એ સાત અને નીતિશાસ્ત્રમાં નિપુણે એ દ્રવ્ય દંડ આઠમો પ્રકાર પણ સ્વીકાર્યો છે. “જતા નહિ” એવા વચને આક્ષેપ પૂર્વક કહેવું તે પરિભાષણ અને નક્કી કરેલા સ્થાનમાં ગુન્હો કરનારને રેકી મૂકવો તે મંડળબંધ કહેવાય.
