________________
(१७२)
ચોરોએ કાઇ માણસને ચોરી કરી લાવી વેચ્યો હાય અને તેને જબરદસ્તીથી દાસપણું કરાવવામાં આવ્યું હોય તેવા માણસ દાસપણાને યેાગ્ય નથી માટે રાજાએ તેવા દાસને સખતાઇથી છેડી દેવરાવવા.
स्वामिनं मोचयेद्यस्तु प्राणसंशयसंकटात् ॥ मुच्यते दासभावेन पुत्रवद्भागभाक् च सः ।। ९ ।।
પોતાના ધણીને પ્રાણસંકટ આવ્યું હાય તેવે સમયે સ્વામીને તે સંકટથી છેડાવે તે દાસપણામાંથી છુટી પુત્રની પેઠે તેના ધનમાં ભાगम थाय छे. अयं साधारणः सर्वदासविषयिको विधि ः ३५२ના શ્લોક સપ્રકારના દાસને મુક્ત કરવાના સાધારણ વિષયનેછે. અથ विशेषं दर्शयति ॥ वे विशेषमेह हेमाडे छे :
समृद्धिधनदानाद्वै आधिता ऋणमोचिताः ॥ दासभावात्प्रमुच्येरन्नकालेपोषितस्तथा ॥ १० ॥ मुक्तिदासोऽपि तद्भुक्तद्रव्यं दत्वा च मुच्यते ॥ युद्धे पणे जयप्राप्तस्तथा च स्वयमागतः ॥ ११ ॥ तुल्येन कर्मणा दास्यान्मुच्येद्दासीकृतोऽपि च ॥ दासीनिग्रहतश्चान्ये न मुच्यते कृतिं विना ।। १२ ।। प्रव्रज्याप्रच्युतं तत्र दासं कुर्याद्वलान्नृपः ॥ आनुपूर्व्या च वर्णानां दास्यं नो प्रातिलोम्यतः || १३ ||
દેવાને પેટ રમાએલા દાસા; વ્યાજ સુધાં દેવાનુ ધન આપી દેવામાં આવે એટલે તેઓ દાસપણામાંથી મુક્ત થાય છે. તેજ પ્રમાણે દુકાળમાં પાષણ કરેલા અને ખાવા પેટે રહેલા ચાકરા ખારાકી ખઃ
