Page Text
________________
SG
યોગસાર પ્રકરણ/દ્વિતીય પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૧૩ જુએ તો મનુષ્યોને તે જ સ્વદોષનું અવલોક્ન જ, અજરામરત્વની સિદ્ધિ માટે રસસિદ્ધિ છે. II૧૩માં
જ સર્વ સેવ-માં “સા' શબ્દ સ્વદોષોના દર્શન અર્થે વપરાયેલો છે તેથી નપુંસકલિંગમાં જોઈએ છતાં રસસિદ્ધિની પ્રધાનતા બતાવવા માટે “રસસિદ્ધિને અનુરૂપ સ્ત્રીલિંગમાં પ્રયોગ છે. ભાવાર્થ -
સામાન્યથી જીવોને બાહ્ય પદાર્થોને જોવાની દૃષ્ટિ હોય છે અને તેવા જીવો કોઈક રીતે યોગમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરતા હોય ત્યારે પણ બીજા જીવોની દેખાતી વિપરીત પ્રવૃત્તિઓ જોઈને કે બીજા જીવોની વિપરીત મનોવૃત્તિઓ જોઈને “આ જીવો આ દોષવાળા છે” એમ સહજ રીતે વિચારે છે. હવે, જો યોગમાર્ગમાં આવેલા તે જીવો જે રીતે પરના દોષોને જોવા માટેની દૃષ્ટિ ધરાવે છે તે જ દૃષ્ટિથી પોતાના આત્મામાં થતા મોક્ષમાર્ગની વિરુદ્ધ એવા પ્રમાદાદિ દોષોને જોવા માટે યત્ન કરે તો મોક્ષમાર્ગને છોડીને અતત્ત્વ પ્રત્યે પોતાનામાં વર્તતો. અવિચારક રાગ પોતાને દેખાય. અને પ્રમાદને વશ પોતે ઉચિત પ્રવૃત્તિ ન કરતા હોય તો તે પણ પોતાને દેખાય. એટલું જ નહિ પણ પોતાની માર્ગાનુસારી બુદ્ધિ હોય તો તેઓને દેખાય કે પરમાં રહેલા દોષો મારા વિનાશનું કારણ નથી પરંતુ મારામાં રહેલા મારા દોષો જ મારા વિનાશનું કારણ છે. માટે મને ક્યાંક અતત્ત્વનો રાગ ન રહે, સર્વ પ્રવૃત્તિમાં તત્ત્વનો જ રાગ પ્રવર્તે તે રીતે મારે મારા આત્માને નિષ્પન્ન કરવો જોઈએ. અને મારી ભૂમિકાને અનુરૂપ અપ્રમાદ ભાવની ઉચિત આચરણા કરવી જોઈએ. આ રીતે માર્ગાનુસારી વિચારણા કરીને જો તેઓ પોતાની ભૂમિકા અનુસાર શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરે, આત્માને શાસ્ત્રના બોધથી સંપન્ન કરે અને પોતાની ભૂમિકા અનુસાર શાસ્ત્રાનુસારી ઉચિત ક્રિયાઓ કરે તો પોતાનો આત્મા ગુણથી સમૃદ્ધ બને. આમ તેઓનું સ્વદોષ દર્શન મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે રસસિદ્ધિ બને છે. અર્થાત્ તાંબા ઉપર રસસિદ્ધિ નાંખવાથી જેમ તાંબુ સુવર્ણ બને છે તેમ સ્વદોષના દર્શનના બળથી પોતાના દોષોને કાઢવા માટે તેઓ ઉદ્યમ કરવા માંડે તો ઉત્તરોત્તર ગુણની વૃદ્ધિ દ્વારા તે સ્વદોષનું દર્શન તેઓ માટે મોક્ષનું કારણ બને છે.
| SR No. | 022236 |
| Book Title | Yogsar Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 266 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |