________________
૧૪૨
યોગસાર પ્રકરણ/તૃતીય પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૩૦-૩૧ નથી. અર્થાત્ પરમાત્મા સાથે પરમલયભાવને પામેલા વીતરાગ સર્વજ્ઞ થયેલા એવા તે મહાત્મા યોગમાર્ગમાં ગમનને અનુકૂળ કોઈ શ્રમ કરતા નથી; કેમ કે સવૃક્ષની પ્રાપ્તિ થાય તેવા સ્થાનમાં વિશ્રાંતિતુલ્ય કેવલજ્ઞાનનો કાળ છે. અને જેમ તે પથિક સવૃક્ષ નીચે આરામ કરીને શ્રમ અને તાપ દૂર થાય ત્યારે ઇષ્ટ સ્થાને જવા માટે ગમન કરે છે. તેમ તે મહાત્મા ઉચિત કાળે યોગનિરોધની ક્રિયાનો પ્રારંભ કરીને મોક્ષપથ પર પ્રયાણ કરે છે. જેના ફળરૂપે ઇષ્ટ એવા મોક્ષને પ્રાપ્ત કરે છે.
સંક્ષેપથી એ પ્રાપ્ત થાય કે અપુનબંધક દશાથી જીવો મોક્ષમાર્ગમાં પ્રસ્થિત હોય છે અને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ સુધી તેઓનું સ્વભૂમિકાનુસાર મોક્ષમાર્ગમાં પ્રયાણ ચાલુ હોય છે. અને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ પછી આયુષ્ય ક્ષયના કાલ સુધી કેવલીને યોગમાર્ગ વિષયક અન્ય કોઈ પ્રવૃત્તિ નથી. તેથી કેવલી સવૃક્ષની છાયામાં વિશ્રાંત હોય છે અને તેરમા સયોગી ગુણસ્થાનકને અંતે યોગનિરોધનો પ્રારંભ કરે છે ત્યારે મહાત્મા ફરી મોક્ષમાર્ગમાં ગમન કરી ઇષ્ટ સ્થાનને પ્રાપ્ત કરે છે. Il૩ના અવતરણિકા :
હવે, “સામ્યોપદેશ' પ્રસ્તાવનું નિગમન કરતાં કહે છે – શ્લોક -
इति साम्यतनुत्राणत्रातचारित्रविग्रहः ।
मोहस्य ध्वजिनीं धीरो विध्वंसयति लीलया ॥३१॥ શ્લોકાર્ચ -
આ પ્રમાણે પૂર્વમાં વર્ણન કર્યું તે પ્રમાણે, સામ્યરૂપી શરીરને બખ્તરથી રક્ષણ કરાયેલા એવા ચારિત્ર દેહવાળો ઘીર લીલાપૂર્વક મોહની સેનાનો વિધ્વંસ કરે છે. ૩૧il ભાવાર્થગ્રંથકારશ્રીએ પ્રસ્તુત પ્રસ્તાવમાં સામ્યનો ઉપદેશ આપ્યો અને તે ઉપદેશને
