________________
યોગસાર પ્રકરણ/દ્વિતીય પ્રસ્તાવબ્લોક-૧૮–૧૯ છે તેમ યમાદિક યોગના અભ્યાસથી પ્રથમ ભૂમિકાના સામ્યભાવને ધારણ કરનારા યોગીઓ પણ વિશેષ પ્રકારના નિર્લેપભાવ સ્વરૂપ સામ્યભાવ પ્રાપ્ત કરે છે માટે સામ્યના હેતુ અર્થે જ સર્વ યમાદિનું સેવન છે. ll૧૮ અવતરણિકા -
કેવલજ્ઞાનના અર્થી જીવે સર્વ અનુષ્ઠાન સેવતી વખતે સામ્યમાં જ અપ્રમાદ કરવો જોઈએ તે બતાવવા અર્થે કહે છે – શ્લોક :
अद्य कल्येऽपि कैवल्यं साम्येनानेन नान्यथा ।
प्रमादः क्षणमप्यत्र ततः कर्तुं न साम्प्रतम् ।।१९।। શ્લોકાર્ચ -
આજે કે કાલે પણ આ સામ્યથી જ કેવલ્ય છે, અન્યથા નહિ. તે કારણથી આમાં સામ્યભાવમાં,ક્ષણ પણ પ્રમાદ કર સામત નથી યુક્ત નથી. II૧૯ll ભાવાર્થ :
સંસારનો ઉચ્છેદ યોગનિરોધથી થાય છે અને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ વગર યોગનિરોધ સંભવિત નથી. માટે સંસારના ઉચ્છેદના અર્થીએ કેવલજ્ઞાન જ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ અને કેવલજ્ઞાન આજે થાય કે કાલે થાય અર્થાતું ગમે તે ક્ષણે કે ગમે તે ભવમાં થાય પણ પૂર્વમાં વર્ણન કરાયેલા સામ્યભાવને છોડીને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થવાની નથી. તેથી કેવલજ્ઞાનના અર્થી એવા મહાત્માએ સામ્યભાવમાં ક્ષણ પણ પ્રમાદ કરવો જોઈએ નહિ અર્થાત્ માત્ર સદનુષ્ઠાનના સેવનથી સંતોષ માનવો જોઈએ નહિ પણ સર્વ સદનુષ્ઠાન સામ્યભાવની નિષ્પત્તિનું કારણ બને તે પ્રકારના માનસ વ્યાપાર પૂર્વક સેવવા જોઈએ.
વસ્તુતઃ સદનુષ્ઠાન કરતી વખતે બોલાતાં સૂત્રોમાં નાનું પણ સૂત્ર સામ્યભાવની નિષ્પત્તિનું કારણ બને તેવો યત્ન કરવો જોઈએ. જેમ “લોગસ્સ સૂત્ર”નું ઉચ્ચારણ કરતાં સ્મરણ કરવું જોઈએ કે હું સામ્યભાવની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચેલા
