________________
કૂપદષ્ટાંતવિશદીકરણ | ગાથા : ૫
૪૫
આશય એ છે કે, કોઈ જીવ ભગવાનની કરાતી સર્વ પૂજાને નિર્દોષ માની લે, તેમાં અંશથી બાધ છે, તે બતાવવા માટે પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજે કેચિત્કારે જે રીતે કૂપદૃષ્ટાંતનું યોજન પૂજા પંચાશક-૪/૧૦માં કરેલ છે, તેને આગમ અનુપાતી નથી, તેમ કહેલ છે. જો પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજે કેચિત્કારના મતને આગમ અનુપાતી નથી, તેમ ન કહ્યું હોત અને કેચિત્કારે જે રીતે કૂપદુષ્ટાંતનું યોજન કરેલું છે, તે જ રીતે વાંચવામાં આવે તો ભગવાનની કરાતી પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ નથી, તેવો બોધ થાય, અને કોઈને એવો ભ્રમ થાય કે, વિધિરહિત કરાયેલી પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ નથી. તેથી વિધિરહિત પૂજામાં અંશથી કર્મબંધ છે, તે બતાવવા માટે જ પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજે કેચિત્કારનો મત આગમ અનુપાતી નથી, તેમ કહેલ છે.
તે જ વાત સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે
ટીકાર્ય :
भवति ડનુમિતિપ્રતિવન્ધ । અને અંશથી બાધનું પ્રતિસંધાન થયે છતે અવચ્છેદકાવચ્છેદેન અનુમિતિનો પ્રતિબંધ થાય છે.
ભાવાર્થ:
પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજાના પૂજા પંચાશક-૪/૧૦ના વચનથી જ્યારે પૂજામાં કોઈક અંશથી કર્મબંધ થાય છે, તે વાત સિદ્ધ થાય, ત્યારે ભગવાનની બધી પૂજામાં લેશપણ કર્મબંધ નથી, તેવી માન્યતામાં અંશથી બાધનું પ્રતિસંધાન થાય છે. તેથી સર્વ પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ નથી, તેવી અનુમિતિનો પ્રતિબંધ થાય છે.
ટીકાર્ય :
.....
-
.....
सामानाधिकरण्येन. . સુધીમિઃ ।। ।। સામાનાધિકરણ્યથી થતી અનુમિતિમાં વળી આ પણ=પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ થતો નથી તેમ સ્વીકારવામાં પણ, દોષ નથી, એ પ્રકારે બુદ્ધિમાને વિચારવું જોઈએ.
ભાવાર્થ :
વિધિશુદ્ધ પૂજામાં કોઈ અનુમિતિ કરે કે, ત્યાં કર્મબંધ થાય છે કે નહિ, તેવા સ્થાનમાં કેચિત્કારે જે રીતે દૃષ્ટાંતનું યોજન કર્યું છે તે રીતે દૃષ્ટાંતનું યોજન ક૨ીને વિચારવામાં આવે તો તે પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ નથી, તેમ સ્વીકારવામાં દોષ નથી. અનુમિતિ બે પ્રકારે થાય છે
--
