________________
૪. મોહત્યાગ અષ્ટક
अहं ममेति मन्त्रोऽय, मोहस्य जगदाध्यकृत् । अयमेव हि नअपूर्वः, प्रतिमन्त्रोऽपि मोहजित् ॥१॥
અર્થ: હું અને મારું એ આ મહિને મંત્ર (મહાધિષ્ઠિત વિદ્યારે સમગ્ર જગતને અંધ કરે છે અને આ જ મંત્ર જ્યારે નકાર પૂર્વકને (નાનમમ એવો) વિરોધી બને છે ત્યારે તે મેહને જય પણ કરે છે. | ભાવાર્થ : જીવ માત્રને અનાદિ કાળથી મોહના પ્રભાવે સંકલ્પ કરાવનાર અહંકાર અને વિકલપ કરાવનાર મમતા, બે મહારોગ લાગુ પડેલા છે, તેથી આત્મજ્ઞાન અંગે સર્વને અંધાપો છે. આ અંધાપો છે ત્યાં સુધી આત્માની સાચી ઓળખ થઈ શકતી નથી. અંધની જેમ જીવે વિશ્વમાં ભટકે છે અને દુઃખી થાય છે. અહત્વ મમત્વને આ રોગ ધર્મરાજના “હું નથી અને મારું નથી” એ મંત્રથી નાશ થાય છે. તે પ્રતિમંત્ર “હું અને મારું” એની પૂર્વે નકાર જોડવાથી થાય છે. હું અને મારુ એ માત્ર વ્યવહાર પૂરતી ઓપચારિક ભાષા છે, મેહમૂઢ બની તે ઔપચારિક ભાષાને તાત્વિક માનવી એ અંધાપે છે, અન્યાય છે. જ્યારે
