________________
નથી. જ્યાં શુદ્ધ સ્વરૂપના અખંડ-અનંત આનદની સુંદર લહેરેને અનુભવ થતો હોય, ત્યાં સુવર્ણના અને ઉપલક્ષણથી ધન, ધાન્ય, હાટ, હવેલી વગેરેના ઉન્માદ–અહંકાર ક્યાં રહી શકે? અર્થાત્ આત્મસ્વરૂપમાં રમણતા કરનારને બાહ્ય સંગ-વિયોગના, પ્રતિકૂળતા-અનુકૂળતા વગેરેના કેઈ વિચાર-વિકલ્પો સ્પશી શક્તા નથી અને દેવાંગનાઓના પણ ભેગની તેને ઈરછા થતી નથી. કારણ કે ત્રણે જગતના બાહ્ય-પર પદાર્થના ભોગના સુખ કરતાં સ્વરૂપરમણતાને આનંદ અનંતગુણ અધિક, નિત્ય અને નિરૂપાધિક હોય છે. તેનું કિંચિત્ પ્રમાણ જણાવવા કહ્યું છે કે
तेजोलेश्याविवृद्धिर्या, साधोः पर्यायवृद्धितः । भाषिता भगवत्यादौ, सेत्थंभूतस्य युज्यते ॥५॥
અર્થ: ભગવતી સૂત્ર વગેરે શાસ્ત્રોમાં સાધુને એક માસ, બે માસ વગેરે ચારિત્ર પર્યાયની વૃદ્ધિથી જે તે જેલેશ્યાની (ચિત્તસ્વાથ્યજન્ય આનંદની) વૃદ્ધિ કહી છે તે આવા અધ્યાત્મ મગ્નને ઘટે છે. | ભાવાર્થ : ભગવતી સૂત્ર, પ્રશમરતિ, અધ્યાત્મપનિષદ્ અધ્યાત્મસાર, ધર્મબિંદુ વગેરે વિવિધ ગ્રંથમાં સાધુને અધ્યાત્મમગ્નતાના કારણે ઉત્તરોત્તર ચિત્તાનંદની જે વૃદ્ધિ કહી છે, તે આવા આત્મજ્ઞાનમાં મગ્ન મહાત્માને હેય છે. તે ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે ધ્યાનમગ્ન સાધુને પર્યાયના કમે ચિત્તાનંદની વૃદ્ધિ નીચે પ્રમાણે થાય છે ?
