________________
ઘણું પાણી લેવવાથી માખણ મળતું નથી પણ થોડું દહીં વલોવવાથી માખણની પ્રાપ્તિ થાય છે, તેમ વીતરાગના એક વચન ઉપર પણ સમ્યફ પ્રકારે ચિંતન-મનન કરવાથી મેળવવા લાયક આત્માનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે.
જ્ઞાન એ પ્રકાશ છે તે સાચું, પણ તે પ્રકાશ આત્માના ઘરને હેય તે, આત્માનું ઘર બતાવનાર હોય તે, બીજે બધેથી ખસેડીને આત્માના ઘર તરફ લઈ જનાર હેય તે, આત્મભાવને સમર્થક હોય તે, મહના જવરને નાશ કરનાર હેય તે, મમવ બુદ્ધિને પોષનાર ન હોય તે
અજ્ઞાન એ અંધકાર છે, એને અર્થ એ કે આત્માને ભૂલીને અનાત્મ પદાર્થોનું મમત્વ ધરવું તે.
તે જ ઉત્તમ જ્ઞાન છે કે જેથી આત્મા વારંવાર નિર્વાણ પદને વિષે તન્મય થાય અને તે જ ઉત્તમ જ્ઞાન છે કે જે આત્માના સ્વભાવ લાભના સંસ્કારનું કારણ બને. આવું જ્ઞાન ડું હોય તે પણ ઉત્કૃષ્ટ છે.
જ્યારે જીભને ઉપગ પરમાત્માના ગુણગાન કરવામાં થાય, આંખને ઉપગ પરમામાનાં વચનોના સંગ્રહરૂપી સભ્ય શ્રુતના અધ્યયનમાં થાય, મનને ઉપગ પરમાત્માના ગુણોના ચિંતન-મનનમાં થાય, હાથને ઉપગ દાન દેવામાં થાય, પગને ઉપગ પરમાત્માની ભક્તિ કરવાનાં ક્ષેત્રેની સ્પર્શના કરવામાં થાય, હૃદયનો ઉપગ પરમાત્માના ધ્યાનમાં થાય ત્યારે સમજવું કે આ બધું સભ્ય જ્ઞાનનું પરિણામ છે.
