________________
(૩) સ્થિરતાષ્ટક :
આત્મમગ્ન થવા માટે ચિત્તની સ્થિરતા જરૂરી છે. અસ્થિરતા વિઘાતક છે. અસ્થિરતા ચિત્તની ચંચળતારૂપ છે. ચંચળતાનું કારણ બહિર્વત્તિ છે. બહિર્વત્તિનું કારણ સુખ બહાર હોવાની ભ્રમણ છે. આ ભ્રમણું તૃષ્ણાને * વધારે છે અને જીવને સંસારભ્રમણ કરાવે છે.
સતી સ્ત્રીનું મન સ્વાતિ સિવાય અન્ય કોઈ પુરુષમાં હેતું નથી, તેમ સાચે સાધક આત્મામાં સ્થિર રહે છે. તેનું મન પર પદાર્થોમાં લપટાતું નથી. નિયમ છે કે અસ્થિરતા વડે લૌકિક કે લેકેત્તર કોઈપણ ગની સાધના થઈ શકતી નથી. સંસારના પદાર્થો સ્થિર નથી, તેથી તેના સહારે સ્થિરતા પ્રાપ્ત ન થઈ શકે.
એક આત્મા જ સ્થિર પદાર્થ છે, તેથી તેના સહારે જ સાચી સ્થિરતા પ્રાપ્ત થાય છે. તે માટે નિર્વિકલપ થવું પડે. વિકલ્પરૂપી વાયુ મનરૂપી દીપકને ક્ષણવાર પણ સ્થિર થવા દેતું નથી. નિર્વિકલ્પ અંતઃકરણમાં જ સ્થિરતા પ્રતિષ્ઠિત થાય છે. સ્થિરતા એ આત્મસ્વભાવ છે. જે -વસ્થ છે તે સ્થિર છે, જે અસ્વસ્થ છે તે અસ્થિર છે. અસ્વસ્થને સુખ નથી, સ્વસ્થને દુ:ખ નથી. સિદ્ધ ભગવંતેની પરમ સ્થિરતાનું લક્ષ્ય બાંધવાથી જ આપણામાં સ્થિરતા પ્રગટ થાય છે.
