________________
૨૨૦
પ્રકરણસંગ્રહ. - અર્થ:(ક્ષત્તિપર્યપણે) ઉત્કૃષ્ટપદવાળા આકાશપ્રદેશમાં (જિમેળવgramષિક્ષ) એક જીવની પ્રદેશ રાશિ, (દાનિ જોયક્ષ ૪) એક નિમેદની પ્રદેશરાશિ અને (નોસ્ટર વ) એક ગેળાની પ્રદેશરાશિ (હિં સમr૮) શું શું અવગાહેલ હોય ? - વિવેચન –જ્યારે એક જીવ કે જેના પ્રદેશ રાશિ કાકાશ તુલ્ય છે, તે સંકેચ પામીને પોતાના આત્મપ્રદેશને નિગોદ માત્ર ક્ષેત્રમાં અવગાહે ત્યારે તેના કેટલા પ્રદેશે તે ઉત્કૃષ્ટ પદરૂપ આકાશપ્રદેશમાં હેય? તેમ જ એક નિગેદના અને એક ગેળાના કેટલા કેટલા પ્રદેશ તેણે અવગાહેલ હોય છે ૧૫
પ્રથમ જીવ આશ્રી ઉત્તર કહે છે – जीवस्स लोगमित्तस्स, सुहुमओगाहणावगाढस्स । इकिमि पएसे, हुंति पएसा असंखिज्जा ॥ १६ ॥
અર્થ – સ્ટોનમિત્તા ) કાકાશના પ્રદેશ પ્રમાણુવાળા ( કીવર ) જીવના (કુદુમ કાવિહ૪) સૂફમ અવગાહનામાં રહેલાના (શિક્ષક guસે ) આકાશના એક એક પ્રદેશમાં (અરરિકા) અસંખ્યાતા (fપણા હૃતિ) પ્રદેશ હોય છે.
વિવેચનઃ-એક જીવના પ્રદેશ ચંદ રાજલકના પ્રદેશ તુલ્ય છે. તે અસં. ખ્યાતા છે. તે જીવ જ્યારે સૂફમનામકર્મના ઉદયથી સૂક્ષ્મ અવગાહનામાં રહે છે ત્યારે અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં પણ રહી શકે છે. અસંખ્યાતાના અસં.. ખ્યાત ભેદ હોવાથી કાકાશના અસંખ્યાત પ્રદેશોને અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગને અસંખ્યાત પ્રદેશે ભાંગતાં અસંખ્યાત આવે, એટલે તે એકેક આકાશપ્રદેશમાં દરેક જીવના અસંખ્યાત અસંખ્યાત પ્રદેશો અવગાહેલ હોય છે. ૫ ૧૬ો.
' હવે નિગેદ સંબંધી પ્રરૂપણા કરે છે – | સ્ટોરર gિ માને, નિયમો રુદ્ધા
उक्कोसपएऽतिगयं, इत्तियमिक्किकजीवाओ ॥ १७ ॥
અર્થ -(ઢોળ૪) કાકાશના પ્રદેશને (નિજોદોરાદ) નિગદની અવગાહનાના પ્રદેશવડે (દિપ માને) ભાગ હરવાથી–ભાંગવાથી ( ૪) જે આવે, ( રૂત્તિથં) એટલા પ્રદેશ (
૩ ૫૫) ઉત્કૃષ્ટપદે (રવિવારે) એકેક જીવના (ાતિયું) અવગાહેલ હોય છે.
વિવેચનપૂર્વે કહેલી ગાથા પ્રમાણે કાકાશના પ્રદેશને નિગદની અવગાહનારૂપ અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગના અસંખ્યાત આકાશપ્રદેશવડે
-
-
*
-
*
