Dharm Pariksha Part 02

SR No.: 022211
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Publication Year: 2015
Total Pages: 178
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 31 MB

Page 43

ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooood ધમપરીક્ષા = (વળી આ બે ય મહાત્માઓને જુદા જુદા વક્તાઓએ સમ્યગ્રવચનો વડે સમજાવ્યા છે જ જ હશે. રે ! બે ય જણે પરસ્પર તો એકબીજાના પદાર્થોને ખોટા સાબિત કરનારી છે * યુક્તિઓ આપી જ હશે. છતાં બેમાંથી એકેય મહાત્માએ પોતાનો પદાર્થ = પદાર્થશ્રદ્ધાન જ
છોડી નથી, એટલે એ બે ય મહાત્માની શ્રદ્ધા વક્તાના સમ્યગુવચનોથી અનિવર્તિનીય છે જ અર્થાત્ સ્વરસવાહી પણ હતી જ. આમ લક્ષણ ઘટી જતાં બેમાંથી કોઈક એક મહાત્માને
તો અભિનિવેશી માનવા જ પડશે. પણ મહાન પ્રવચનપ્રભાવક બે ય નિયમથી સમ્યગ્દષ્ટિ છે રે હોવાથી કોઈને પણ અભિનિવેશી મિથ્યાત્વી ન જ માની શકાય.)
એટલે આ અતિવ્યામિ દૂર કરવા માટે વિદુષોડપિ શબ્દ લક્ષણમાં લીધો છે. જે શાસ્ત્રતાત્પર્યના બાધના પ્રતિસંધાનવાળા જે હોય, એટલે કે “મારો પદાર્થ શાસ્ત્રતાત્પર્યથી બાધિત છે” આવા બોધવાળા જે હોય તે વિદ્વાન તરીકે અહીં લેવાના છે. આ પદ લેવાથી હવે અતિવ્યાપ્તિ નહિ આવે. (શી રીતે ન આવે? તે હવે આગળ બતાવશે.)
यशो० : सिद्धसेनादयश्च स्वस्वाभ्युपगतमर्थं शास्त्रतात्पर्यबाधं प्रतिसन्यायापि पक्षपातेन * जन प्रतिपत्रवन्तः, किन्त्वविच्छिन्नप्रावचनिकपरम्परया शास्त्रतात्पर्यमेव स्वाभ्युपगतार्थानु-* * कूलत्वेन प्रतिसन्धायेति न तेऽभिनिवेशिनः,
ર૦ : વાર્થ “વિદુષોડgિ” વિદિપત્સિદ્ધસેનાની નાતિવ્યઃિ ? રૂટ્યા- જ * सिद्धसेनादयश्च, शास्त्रतात्पर्यबाधं प्रतिसन्धायापि पक्षपातेन न प्रतिपन्नवन्तः = किन्तु * शास्त्रतात्पर्यबाधं अप्रतिसन्धायैव स्वाभ्युपगतमर्थं प्रतिपन्नवन्त इति भावार्थः । तथा च न ते । વિદુષોડપિ" પર પૃાન્ત તિ નાતિવ્યાતિઃ | ___ ननु तर्हि कथं ते तमर्थं प्रतिपन्नवन्तः ? इत्यत आह - किन्तु अविच्छिन्नप्रावचनिकपरम्परया = अविच्छिन्ना या प्रावचनिकां = तत्तत्कालीनश्रुतार्थपारगामिनां स्वगुरूणां परम्परा तया । प्रावचनिकपरम्परापदेन अगीतार्थपरम्परानिषेधो व्यक्तीकृतः, अगीतार्थपरम्परया : समागतोऽर्थस्तु शास्त्रतात्पर्यबाधितः सम्भवत्येवेति । शास्त्रतात्पर्यमेव स्वाभ्युपगता-में
नुकूलत्वेन प्रतिसन्धाय = "मया योऽर्थोऽभ्युपगतः, तदनुसारि एव शास्त्रतात्पर्यं, न तु तविपरीतम्" इति ज्ञात्वैव इति = यत एवं, तस्मात्कारणात् न तेऽभिनिवेशिनः ।
ચન્દ્ર સિદ્ધસેનસૂરિજી વિગેરેએ પોતે સ્વીકારેલા અર્થમાં શાસ્ત્રતાત્પર્યનો બાધ આવે તે જ છે એવું જાણ્યા પછી પણ માત્ર પક્ષપાતના કારણે અર્થ પકડી રાખ્યો હતો એવું તો નથી કે
琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅琅双双双双双双双双双双双双双双双双双双双琅琅琅琅翼翼翼双双双双双双双双双双双双双双双双双翼双双双双双双双双
英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英
મહામહોપાધ્યાય થશોવિજયજી વિરચિત ધર્મપરીક્ષા - ચન્દ્રશેખરીયા ટીકા + ગુજરાતી વિવેચન સહિત ૨૮