________________
વિશદાર્થ સહિતલેક ૧૫ તપ
[ ૧૭ ] ભાવાર્થ-ત૫
- જેનાથી બીજુ કે વિશુદ્ધ મંગળ નથી. દુરન્ત દુઃખે કરીને જે કરી શકાય એવા, વિનરૂપી અગ્નિને શાંત કરવા જે જળ છે. જે જિનેશ્વરીએ આત્મહિત માટે ઉપદેશ્ય છે અને જેનાથી દયાને ઉલ્ય થાય છે તે તપને અવશ્ય કરે વિશદાથ:–
'તપ એટલે જ મંગળ. મંગળ એ તપનો પર્યાયવાચક શબ્દ છે. અરે! કહોને! કે તપને મંગળ એ એક સિક્કાની બે બાજુ છે. મંગલ તો તપથી જ મલવાનું વિશ્વના સઘળાએ વિદને દૂર કરવા માટે તપ જેવું એકે સમર્થ સાધન બીજું નથી. જીવનમાં કયારેય વિઘ કે અમંગલ ઉપસ્થિત થયું કે તરત તપ કરે, પછી વિઘણ ઉભું રહે છે ખરું? તપથી કદીએ કેઈનું અહિત થયું કે થતું જ નથી. અમૃતઅસુખ કે અહિત કરે તે જ તપ અહિત કરે સમસ્ત વિશ્વમાં અનાદિકાળથી તપની પ્રતિષ્ઠા અનુપમ ને સર્વોચ્ચ રહી છે અને રહેશે જ.
તપ વગર આત્મકલ્યાણ, કર્મક્ષય અને છેવટે યાવત મોક્ષસુખ કેઈને ય મળ્યું નથી મળતું નથી ને મળશે પણ નહિં. ખુદ ત્રિલોકના નાથ પરમાત્માને પણ સકળ કર્મથી મુક્ત થવા માટે તપની આરાધના કરવી જ પડે છે. આપણા આસઉપકારી ચરમ તીર્થંકર શ્રી મહાવીર સ્વામીને પણ કર્મક્ષય માટે કેટલું તપ આચરવું પડયું હતું, ખબર છે ને! સાડાબાર વર્ષ અખંડિત રીતે ઘોર તપ કર્યું ત્યારે જ સકલ કર્મના અન્તથી કેવલજ્ઞાન પ્રગટયું હતું. કે અપ્રમત્તભાવ!
