________________
રાખવી તે મૈત્રીભાવ, ગુણીજને ઉપર ગુણ પક્ષપાત-દઢ ગુણાનુરાગ તે અમેદભાવ, સંસારિક પીડાથી પીડિત જનનાં દુઃખ કાપવાની સમીહા તે કરૂણુભાવ અને અસાધ્ય દેવવંત જને વિષે ઉપેક્ષા (રાગદ્વેષ રહિત બુદ્ધિ) તે મધ્યસ્થભાવ જાણ. - ૩, પરહિત ચિંતવવારૂપ મૈત્રી, પરદુઃખ વિનાશ કરનારી કરૂણ, પરસુખથી સંતોષ ધરે તે મુદિતા અને પષની ઉપેક્ષા કરવી તે મધ્યસ્થભાવ સમજે.
૪, કોઈ પણ પ્રાણ પાપ ન કરો! કોઈ પણ પ્રાણી દુઃખી ન થાઓ! અને આ આખું જગત્ સમસ્ત દુઃખથી મુક્ત થાઓ. એવી મતિ મૈત્રીભાવ કહેવાય છે.
૫, પ્રાણીઓના મન, વચન અને કાયાના હકારી રાગરોપાદિક રેગે ઉપશાન્ત થાઓ ! મતલબ સર્વને ત્રિવિધ શાન્તિ સંપ્રાપ્ત થાઓ ! સર્વ કેઈ સમતા રસને આરવાદ કરે ! અને સર્વે સર્વત્ર સુખી થાઓ !
૬, સર્વ જગતનું કલ્યાણ થાઓ ! પ્રાણીવર્ગ પાકારરસિક બને ! દોષમાત્ર દુર થાઓ ! અને લોકે સર્વત્ર સુખી થાઓ! - ૭, સર્વ જીવવર્ગને હું ખમાવું છું, સર્વે જીવે મને ક્ષમા કરે! સર્વ પ્રાણ વર્ગ સાથે હું મિત્રતા–મૈત્રી ધારણ કરું છું, મારે કઈ સાથે વેર વિરોધ નથી.
૮, અઢાર પુરાણના સારમાંથી સાર ઉદ્ધરેલ એ છે કે પરોપકાર પુણ્યને માટે છે, અને પરપીડા તે પાપને માટે છે, મતલબ કે પરોપકારથી પુણ્ય પ્રાપ્તિ, અને પરપીડા–પરહથી પાપવૃદ્ધિ થાય છે.
