________________
[૪૨]
•K
* श्रीगुणस्थानक्रमारोहः
22
**
अथवा पिपीलिकोपमानेन करणत्रययोजना
-
“खिइसाभाविअगमणं, थाणूसरणं तओ समुप्पयणं । ठाणं थाणुसरे वा, ओसरणं वा मुइंगाणं ॥ १॥ खिंइगमणं पिव पढमं, थाणूसरणं व करणमप्पुव्वं । उप्पयणं पिव तत्तो, जीवाणं करणमनिअट्टी ||२||
(હ્તો. ૨૨)
24
थाणूव्व गंठिदेसो, गंठियसत्तस्स तत्थवत्थाणं ।
ઓયરાં પિવ તત્તો, પુોવિ મઁદિવિવઠ્ઠી રૂા” હત્યાવિ,
•
ગુણતીર્થ
અશુભપરિણામ પામી કર્મસ્થિતિને વધારનારો જીવ સમજવો, (૨) જે બે ચોરોથી પકડાઈ ગયો તેની સમાન પ્રબળ રાગ-દ્વેષના ઉદયવાળો ગ્રંથિદેશે રહેલો જીવ સમજવો, અને (૩) જે ચોરો દૂર કરીને ચાલ્યો ગયો તેની સમાન ગ્રંથિભેદ કરીને સમ્યક્ત્વરૂપ ઇષ્ટસ્થાને પામેલો જીવ સમજવો. આ રીતે ત્રણ કરણમાં પણ જોડાણ કરવું. તે આ રીતે – (૧) ત્રણ પુરુષનું સ્વાભાવિક ગમન કે જે જીવને ગ્રંથિદેશે પહોંચાડે, તે ‘યથાપ્રવૃત્તકરણ’ સમજવું, (૨) આત્માના વિશુદ્ધ અધ્યવસાયરૂપ શીઘ્રગમન દ્વારા રાગ-દ્વેષરૂપ ચોરોનું ઉલ્લંઘન કરી નાંખવું, તે ‘અપૂર્વકરણ’ સમજવું, અને (૩) સમ્યક્ત્વરૂપ ઇચ્છિત નગરે પહોંચાડનારો જે અધ્યવસાયવિશેષ તે ‘અનિવૃત્તિકરણ' સમજવું. વિશેષા. ૧૨૧૪] હવે કીડીઓનાં ઉદાહરણથી ત્રણ કરણનું સ્વરૂપ સમજાવે છે -
* કીડીઓનાં ઉદાહરણે ત્રણ કરણની યોજના
ઉદાહરણ : (૧) કેટલીક કીડીઓ જમીન પર સ્વાભાવિક રીતે આમતેમ ફરતી રહેતી હોય છે, (૨) કેટલીક કીડીઓ ઠૂંઠાના ઝાડની ટોચ પર ચડેલી હોય છે, (૩) કેટલીક કીડીઓ ઠૂંઠાની ટોચ ઉપર ચડીને પાંખ આવતાં ઊડી જનારી હોય છે, (૪) કેટલીક કીડીઓ
छायासन्मित्रम् .
(22) क्षितिस्वाभाविकगमनं स्थाणूत्सरणं ततः समुत्पतनम् । स्थानं स्थाणुशिरसि वा, अपसरणं वा पिपीलिकानाम् ॥१॥ (23) ક્ષિતિામનવત્ પ્રથમ, સ્થાવૃત્સરળવત્ રળમપૂર્વમ્ । उत्पतनवत् ततः जीवानां करणमनिवृत्ति ॥२॥ (24) સ્થાળુવત્ પ્રન્થિવેશો, પ્રસ્થિતત્ત્વસ્ય તત્રાવસ્થાનમ્ । अवतरणमिव ततः पुनरपि कर्मस्थितिविवृद्धिः ॥३॥
