________________
[૨૮૬ ].
- શ્રીગુસ્થાનમોદ: (જ્ઞો. ૦૨-૨૦૪)
- सयोगिगुणस्थानस्थो जीव एकविधबन्धकः, उपान्त्यसमयं यावत् ज्ञानान्तरायदर्शनचतुष्कोदयव्यवच्छेदाद् द्विचत्वारिंशत्प्रकृतिवेदयिता, निद्राप्रचलाज्ञानान्तरायदर्शनचतुष्करूपषोडशप्रकृतीनां सत्ताव्यवच्छेदात्पञ्चाशीतिसत्ताको भवति ॥१०३॥
| | તિ સોશિશુપાસ્થાનમ્ શરૂ अथायोगिगुणस्थानस्य स्थितिमाह -
अथायोगिगुणस्थाने, तिष्ठतोऽस्य जिनेशितुः । लघुपञ्चाक्षरोच्चारप्रमिव स्थितिर्भवेत् ||१०४||
– ગુણતીર્થ – હવે સયોગી ગુણઠાણે રહેલા જીવને કેટલા કર્મોનો બંધ-ઉદય-સત્તા હોય ? તે બતાવવા ગ્રંથકારમહર્ષિ જણાવે છે –
આ સયોગીગુણઠાણે બંધ-ઉદય-સત્તા - બંધઃ સયોગી ગુણઠાણે રહેલો જીવ માત્ર એક શાતા વેદનીય પ્રકૃતિને જ બાંધનારો હોય છે.
ઉદય : ક્ષીણમોહે ઉદયપ્રાયોગ્ય કહેલ ૫૭ પ્રકૃતિમાંથી (૧-૫) પાંચ જ્ઞાનાવરણ, (૬-૧૦) પાંચ અંતરાય, અને (૧૧-૧૨) ચાર દર્શનાવરણ - આ ૧૪ પ્રકૃતિઓનો ઉદયવિચ્છેદ થવાથી (અને શાતા કે અશાતા બેમાંથી એકનો જ ઉદય હોવાથી કુલ-૧૫ પ્રકૃતિઓ સિવાય) ૪૨ પ્રકૃતિઓનો ઉદય સયોગી ગુણઠાણે હોય.
સત્તા ઃ ક્ષીણમોહે કહેલ ૧૦૧ પ્રકૃતિમાંથી (૧-૨) નિદ્રા-પ્રચલા, (૩-૭) ૫ જ્ઞાનાવરણ, (૮-૧૨) ૫ અંતરાયકર્મ, અને (૧૩-૧૬) ૪ દર્શનાવરણ - આ ૧૬ પ્રકૃતિઓનો સત્તાવિચ્છેદ થવાથી, એ જીવ સયોગી ગુણઠાણે ૮૫ કર્મોની સત્તાવાળો હોય.
ગુણસ્થાન | બંધ | ઉદય | સત્તા
સયોગી | ૧ | ૪૨ | ૮૫ આ પ્રમાણે તેરમા સયોગી ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપવર્ણન પૂર્ણ થયું.
૨ (૧૪) અયોગીન્ગસ્થાન હવે ચૌદમા અયોગગુણઠાણાનો સ્થિતિકાળ કેટલો? તે બતાવવા ગ્રંથકારશ્રી જણાવે છે –
- અયોગીગુણસ્થાનનો સ્થિતિકાળ -૨ શ્લોકાર્ધ : હવે અયોગગુણઠાણે રહેનારા તે જિનેશ્વરનો પાંચ હૂાક્ષરના ઉચ્ચાર જેટલો જ કાળ હોય છે. (૧૦૪)
