________________
**
(હ્તો. ૧-૧૨-૧૩)
* गुर्जरविवेचनादिसमलङ्कृतः *
*
[ ૨૭ ]
••
" दण्डं प्रथमे समये, कपाटमथ चोत्तरे तथा समये । मन्थानमथ तृतीये, लोकव्यापी चतुर्थे तु ॥१॥ संहरति पञ्चमे त्वन्तराणि मन्थानमथ पुनः षष्ठे । સપ્તમò તુ પાટ, સંહતિ તતોઽમે બ્લુમ્ ॥ર્।।"
॥
अथ केवली समुद्घातं कुर्वन् यथा योगवान् अनाहारकश्च भवति, तथा श्लोक
द्वाऽऽह
समुद्घातस्य तस्याद्ये, चाष्टमे समये मुनिः ।
औदारिकाङ्गयोगः स्याद् द्विषट्सप्तमकेषु च ||१२|| मिश्रौदारिकयोगी च तृतीयाद्येषु तु त्रिषु ।
समयेष्वेककर्माङ्गधरोऽनाहारकश्च सः ||१३|| युग्मम् ||
વ્યાવ્યા-‘સ’ વતી સમુલ્યાત ર્વન્ ‘આદ્ય' પ્રથમે ‘અમે’ અન્ય ઐતિ સમયવે ગુણતીર્થ
પ્રથમશ્લોકાર્થ : (૧) પહેલા સમયમાં દંડાકૃતિ બનાવે, (૨) બીજા સમયમાં કપાટાકૃતિ બનાવે, (૩) ત્રીજા સમયમાં મંથાનાકૃતિ બનાવે, અને (૪) ચોથા સમયમાં લોકવ્યાપી બને છે. [પ્રશ. શ્લો. ૨૭૪]
:
દ્વિતીયશ્લોકાર્થ : (૫) પાંચમા સમયે મંથાનના આંતરાઓમાં રહેલા આત્મપ્રદેશોને સંહરે, (૬) છઠ્ઠા સમયે મંથાનને સંહરે, (૭) સાતમા સમયે કપાટને સંહરે, અને (૮) આઠમા સમયે દંડને સંહરે, અર્થાત્ શરીરસ્થ બને. [પ્રશ. શ્લોક. ૨૭૫]
હવે કેવળીસમુદ્દાત કરનારો જીવ (૧) કયા સમયે કયા યોગવાળો હોય છે, અને (૨) ક્યારે અણાહારી=આહારરહિત હોય છે ? એ બે બાબતો જણાવવા ગ્રંથકારમહર્ષિ બે શ્લોકો દ્વારા ફરમાવે છે –
* કેવળીસમુદ્ઘાતમાં યોગ અને અનાહારીપણું
શ્લોકાર્થ : કેવળી મુનિ તે સમુદ્દાતના પહેલા અને આઠમા સમયે ઔદારિકકાયયોગવાળા હોય છે. બીજા-છઠ્ઠા અને સાતમા સમયે ઔદારિકમિશ્ર કાયયોગવાળા હોય છે. તથા ત્રીજા-ચોથા-પાંચમા એ ત્રણ સમયમાં માત્ર એક કાર્મણકાયયોગવાળા હોય છે અને (તે ત્રણ સમયે જ) અનાહારક હોય છે. (૯૨-૯૩)
વિવેચન : વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમથી કે ક્ષયથી, તથા પુદ્ગલોના આલંબનથી
