Page Text
________________
[૪૪]
શ્રીગુસ્થાનમારોહ: ક
(જ્ઞો. ૬૭-૬૮૬૬-૭૦-૭૨)
-~--
--
एकेन्द्रियत्वमातपस्त्यानगृद्ध्यादिकत्रयम् । स्थावरत्वमिहाद्यांशे, क्षीयन्ते षोडशेत्यमूः ||६९।। अष्टौ मध्यकषायाश्च, द्वितीयेऽथ तृतीयके । षण्ढत्वं तुर्यके स्त्रीत्वं, हास्यषट्कं च पञ्चमे ||७०॥ चतुवंशेषु शेषेषु क्रमेणैवातिशुद्धितः । jdવચ્છ તતઃ ઘોઘો, માનો માયા ઘ નશ્યતિ IO૧||
| પપૂમિઃ ઉpelઉમ્ | व्याख्या-'ततः' तस्मादष्टमगुणस्थानादनन्तरं क्षपकोऽनिवृत्तिगुणस्थानं नवमं समारोहति-समधिगच्छति, ततस्तस्यैव गुणस्थानस्य नवसु भागेषु कृतेषु आयेऽशे-प्रथमे भागे 'इत्यमूः' इत्येताः षोडश कर्मप्रकृतयः क्षीयन्ते ॥६७॥
રૂત્યમૂક : ? “શ્રીમતિઃ' નરતિ , ‘તૈરી' તિર્યપતિ, તલોર્નરતિરક્કે आनुपूर्विके नरकानुपूर्वी तिर्यगानुपूर्वी चेति 'साधारणत्वं' साधारणनाम 'उद्योतं'
– ગુણતીર્થ
– નપુંસકવેદ, ચોથા ભાગે સ્ત્રીવેદ. પાંચમા ભાગે હાસ્યષક. ત્યારબાદ છટ્ટાથી લઈને નવમા સુધીના ચાર ભાગે અનુક્રમે અત્યંત વિશુદ્ધિના બળે પુરુષવેદ, સંજવલન ક્રોધ, સંવલનમાન અને સંજ્વલનમાયા નાશ પામે છે. (૬૭-૬૮-૬૯-૭૦-૭૧)
વિવેચન : આઠમું અપૂર્વકરણ નામનું ગુણઠાણું પૂર્ણ થયા બાદ ક્ષપકશ્રેણિ પર ચડનારો જીવ નવમા “અનિવૃત્તિકરણ' નામના ગુણઠાણે ચડે છે. આ ગુણઠાણાના નવ વિભાગ છે. તેમાં જુદા જુદા વિભાગમાં ક્ષપકજીવ જુદી જુદી કર્મપ્રકૃતિઓને ખપાવે છે, તે આપણે અનુક્રમે જોઈએ –
(૧) પહેલા વિભાગમાં રહેલો જીવ આ ૧૬ પ્રકૃતિઓનો ક્ષય કરે છે – (૧) નરકગતિ, (૨) તિર્યંચગતિ, (૩) નરકાનુપૂર્વી, (૪) તિર્યંચાનુપૂર્વી, (૫) સાધારણ, (૬) ઉદ્યોત, (૭) સૂક્ષ્મનામ, (૮) બેઇન્દ્રિય, (૯) તે ઇન્દ્રિય, (૧૦) ચઉરિન્દ્રિય, (૧૧) - ૦જે વિભાગમાં જે પ્રકૃતિઓનો લય કરે, એના પછીના વિભાગમાં એ પ્રકૃતિઓનો સત્તાવિચ્છેદ થાય. દા.ત. પહેલા વિભાગમાં ૧૬ પ્રકૃતિઓનો ક્ષય કરે છે, તો પહેલા વિભાગમાં તો એ ૧૬ પ્રકૃતિઓની સત્તા છે જ. (કારણ કે હજી ક્ષય થવાની ક્રિયા ચાલુ છે, ક્ષય થઈ નથી) પણ બીજા વિભાગથી – એ પ્રકૃતિઓ ક્ષય પામી ગઈ હોવાથી - તેઓનો સત્તાવિચ્છેદ થાય... આમ આગળ પણ બધે સમજવું. (જે વિભાગમાં અંતે ક્ષય થાય, એ વિભાગમાં તો સત્તા છે જ, એના પછીના વિભાગમાં સત્તાવિચ્છેદ ગણાય.)
| SR No. | 022194 |
| Book Title | Gunsthan Kramaroh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 240 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |