________________
[૭૪] દેવું. ચાલુ સ્થિતિમાં આનંદ પામવે અને ખાસ કરીને કર્મના સિદ્ધાંતને તાબે થઈ જવું નહિ પણ પુરૂષાર્થ કરે. ગેરસમજુતી ન થાય તેટલા માટે જણાવવાની જરૂર છે કે સંતોષ ને પુરુષાર્થને વિરોધ નથી, પણ દુધ્યાન થાય, પૈસાની જપમાળા જપાય, પૈસા પૈસાનું જ ધ્યાન રહે એવી સ્થિતિ ન થવા દેવી. you may aspire, but don't be dissatisfied with your present lot. તમે મોટા થવાની આશા-ઇચ્છા રાખો પણ તમારા ચાલુ સંગેથી અસંતોષી બને નહિ.
ધન મેળવ્યા પછી શું કરવું, એ બાબતમાં ગ્રંથકારે વિવેચન કર્યું છે. ધન મેળવતાં કેવા કેવા સંસ્કાર થાય છે તે પર જે દયાન આપવામાં આવે તે ઉપદેશ લાગ્યા વગર રહે નહિ. પિસા માટે પરદેશગમન, નીચ સેવા, ટાઢ તડકા અને તીવ્ર વચને સહન કરવામાં આવે છે, પૈસા માટે ખુશામત કરવામાં આવે છે, પૈસા માટે ખટપટ કરવામાં આવે છે અને પૈસા માટે અનેક વિટંબના સહન કરવામાં આવે છે. જે કદર્થનાને અંશ સહન કરવાથી મુનિમાર્ગમાં મોક્ષ મળે તેવી કદર્થના પૈસા સારૂ અનાદિ મહમદિરામાં ચકચૂર થયેલ છવ કરે છે, પણ વિચારતા નથી કે આ બધું શા સારૂ ? મૂઢ અવસ્થામાં અથડાઈ પછડાઈ અનંતકાળ રખડયા કરે છે. સિદ્દર પ્રકરણમાં કહે છે કે-ધનથી અંધ થયેલી બુદ્ધિવાળા પુરૂષે વિષમ અટવીમાં ભ્રમણ કરે છે, વિકટ દૂર દેશાંતરમાં ફરે છે, ગહન સમુદ્રનું ઉલ્લંઘન કરે છે, બહુ દુખવાળી ખેતી કરે છે, કૃપણ પતિની સેવા કરે છે અને હસ્તીઓના સંઘઠ્ઠનથી અપ્રવેશ્ય સંગ્રામમાં જઈ પ્રાણ આપે છે. આ સર્વ લેભનું ચેષ્ઠિત છે.”
