________________
સાર્થવાહની સ્ત્રી; નટડીના ગીતનું ધ્રુવપદ સાંભળી પ્રતિબોધ પામ્યા.
જ્ઞાનક્રિયા श्रुत्वा गुरोर्वचो धृत्वा, चित्ते ज्ञात्वा च तद्गुणं । नाप्नोति सद्गतेः सौख्य-मकुर्वाणो क्रियाचिम् ॥१४॥
ગુરુમહારાજનું વચન સાંભળીને, એને ચિત્તમાં ધારણ કરીને અને એના ગુણને જાણીને આચરણમાં નહિ મૂકનાર અર્થાત્ ક્રિયાપ્રત્યે રુચિ નહિ ધારણ કરનાર સદ્ગતિના સુખ પામી શક્તો
નથી.
न क्रिया यदि किं ज्ञानं?, न ज्ञानं यदि का क्रिया ?। योग एव द्वयोः कार्यः, सिद्धौ पड़वन्धयोरिव ॥१५॥
જો ક્રિયા નથી, ક્રિયારૂચિ નથી તો એ જ્ઞાન શું જ્ઞાન છે? જો જ્ઞાન નથી તો એ ક્રિયા શું વાસ્તવમાં ક્રિયા છે? ફળ પ્રાપ્તિમાં જ્ઞાન-ક્રિયા બેનો સહયોગ સાધવો જોઈએ. આંધળાનો અને લંગડાનો સહયોગ-મેળ થવાથી આગ લાગેલા જંગલમાંથી તેઓ સહીસલામત પસાર થાય છે, તેમ ભડકે બળતી સંસાર અટવીમાંથી જ્ઞાનક્રિયાના સહયોગદ્વારા પાર ઉતરી શકાય.
फलाय स्यात् क्रिया नैका, ज्ञानं फलति कर्हिचित्। वनं विना वसन्तर्तु न भवेत् फलवत् क्वचित् ॥१६॥
એકલી ક્રિયા કોઈ ફળ આપતી નથી. એકલું જ્ઞાન ક્યારેક ફળ આપી શકે છે. વન વિના વસંતઋતુ ક્યારેય ફળ આપી શકતી નથી.
