Tattva Tarangini Anuwad

SR No.: 022156
Original Sutra Author: N/A
Author: Dharmsagar
Publisher: Shasankantakoddharak Gyanmandir
Publication Year: 1963
Total Pages: 318
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 35 MB

Page 281

૨૩૮ ].
તત્વતરંગિણી અનુવાદ ગ્રંથ
નનનન નનનનનwwwww wwww w મા મમwww
મમ મ મનન મમ મનનનનનન
નનના કમક ઝનક ૧૦૧૧-રૂ
પાનમાં પાપામાર નામ પર
બૂકના પેજ ૧૪૯ની ત્રીજી કલમમાં “અહિં પકખી આરાધના જેમ ચેમાસી આરાધનામાં શાસ્ત્રકારે સમાવી દીધી” એમ (શાસ્ત્રકારે પકખીની આરાધના તે શું પણ પકખીની ચૌદશ પણ નહિ જ સમાવી હોવા છતાં) શાસ્ત્રકારના નામે જુઠું જ લખીને મુખ્ય એવી તે ક્ષીણ આષાઢી પૂનમમાં આરાધનાના ન્હાને ગૌણ એવી પકખીની ચૌદશને સમાવી દેવાનું અને તે પછી તરત જ “તેમ ક્ષીણ પૂનમાદિની આરાધના મુખ્યમાં ગૌણના શાસ્ત્રીય ન્યાયે (?—પૂનમને બદલે) ચૌદશમાં સમાવી દેવી.’ એમ પલટે. મારોને પહેલાં પિતેય મુખ્ય કહેલી તે માસીની પૂનમને પહેલાં પોતે જ ગૌણ કહેલી ચૌદશમાં સમાવી દેવાનું શાસ્ત્રના નામે વાહિયાત લખાણ પણ કરવું પડેલ છે! અને તેમ કરવા છતાં પણ તે માસીના દિવસે ૧૪-૧૫ બે તિથિ નહિ, પરંતુ તે બેમાંથી એક જ તિથિ અને માસીનું એક જ પ્રતિકમણ ગણાવી શકે છે. અર્થાત્ તેનાથી પણ અહિં એક દિવસે તે બન્ને તિથિ તે ગણાવી શકાઈ જ નથી.
(A) ટિપ્પણની પર્વતિથિના ક્ષયે તે ક્ષીણ પર્વતિથિને પૂર્વની તિથિ કરવાનું જણાવનાર શ્રી ઉમાસ્વાતિજી વાચકના “ પૂર્વ પ્રઘષની મુખ્યતા રાખીને ખરતર સામે ચર્ચા કરનાર આ શ્રી તત્ત્વતરંગિણી ગ્રંથકાર મહાપુરુષે, આ ગ્રંથમાં પર્વષય વખતે જે ભોગવટાની વાત કરી છે તે, “ખરતર પૂનમના ક્ષયે જે વદ એકમે પૂનમ કરવા જાય છે તે તેમની રીતને બેટી લેખવવાની દલીલ તરીકે જ કરી છે. એટલેકે-“અમે તે વખતે ટિપ્પણની ચૌદશે પૂનમ કરીએ છીએ તેમાં તે તે ચૌદશના દિવસે અમારે તે પૂનમને ભેગ પણ છે; પરંતુ પડવે પૂનમ કરવામાં તમારે તે તે પડવે પૂનમના ભોગની પણ ગંધ નથી.' એમ ખરતરોને ભગવટાની તે વાત માત્ર આપત્તિ આપવારૂપે જ જણાવી છે.” એમ જાણવા છતાં શાસ્ત્રકારે મુખ્યત્વે સ્વીકારેલી તે “થે પૂર્વાની વાતને છોડીને તમે તે ચૌદશના દિવસે તે દલીલ સ્વરૂપ ભગવટાની અપેક્ષાએ પૂનમ ગણાવી છે તે તે શાસ્ત્રકારને જ ખુલે અન્યાય કરવારૂપ છે. પર્વષય વખતે પ્રભુશાસનમાં જે ભોગવટાવાળી તિથિ લેવાની હોત તે ‘ક્ષો પૂર્વ તિથિ જા” એ અપવાદ ન બન્યો હોત, પરંતુ “ મોજવતી તિથિ' અપવાદ બન્યો હતઃ તમે પણ આ લખાણને મથાળે ક્ષયે પૂર્વા નેજ અપવાદ જણાવેલ છે. તમારા આ ૭૭ મા નંબરમાં દાખલ કરેલા–પહેલા પ્રશ્નોત્તરને આ ખુલાસે ખૂબ દીર્ઘ વિચારણા પૂર્વક અવગાહશે. એટલે માનવું થાય છે કે-“તમારે તે પહેલા પ્રશ્નને ઉત્તર, શાસ્ત્ર અને પરંપરાને સંપૂર્ણતયા બાધક છે એમ તમને પણ સમજાશે.
પ્રશ્ન ૭૮:- (એક જિજ્ઞાસુના)–ભેગું થતું હતું એ શા આધારે કહે છે ?” એ બીજા પ્રશ્નને અમારે-“કાલિકાચા કારણિક પાંચમને બદલે સંવત્સરી ચૂથની કરી એટલે ચોમાસી ચૌદશની થઈ એના એક દિવસ પહેલાં અશાડ શુદ ૧૩ પકખી કરવી જોઈએ તેમ કરવાથી મૂળસૂત્ર તથા અપવાદ સૂત્રને બાધ આવતો હતો, માટે પકખી અને માસી પ્રતિક્રમણ ભેગું કર્યું. તે જ રીવાજ આજે પણ ચાલુ છે તે આધારે કહીએ છીએ.