Page Text
________________
૨૫૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ અનુક્રમે કરી સાધુની વસતિમા ગયો. વંદનાદિક વિધિ પાદશુદ્ધિ રૂપ ઉચિત સ્થિતિ કરી. ભિક્ષા સમય થયો અને પાત્ર ગ્રહણ કરવા તૈયાર થયા, એટલે સ્થાનિક સાધુઓએ વિનંતિ કરી કે, “આજે તમે અમારા મહેમાન છો, આપ આરામ કરો.” એટલે તેણે કહ્યું કે, “હું આત્મલબ્ધિવાળો છું.અન્યની લાવેલી ગોચરી મને ઉપકાર કરનારી થતી નથી, તો સ્થાપનાકુલો, અભક્તિવાળાં કુલો, લોકમાં દુગંછિત કુલો, જેહોય, તે કુલો મને બતાવી દો.” એ પ્રમાણે બતાવતા બતાવતા તેના ક્રમમાં એક સાધુએ પ્રત્યેનીક હેરાન કરનારકુમારનું ઘર બતાવ્યું. તે ઘર જાણી લીધું, એટલે તે સાધુને રજા આપી. પેલા મુનિ તેના ઘરમાં મોટા શબ્દથી ધર્મલાભ આપતા અંદર ગયા. ભયવાળી અંતઃપુરની સ્ત્રીઓ તેને સાવધાનીથી સંજ્ઞા કરીને હાથ-સંચાલન કરી જણાવે છે કે, “તમે મોટા શબ્દથી ન બોલો પણ સાધુએ તે ન ગણકાર્યું. તે મોટા શબ્દથી બોલ્યા, એટલે તેના શબ્દો સાંભળીને પેલા કુમારો દ્વાર ખોલીને બહાર આવ્યા, મશ્કરી કરતા અભિવંદન કરી પૂછે છે કે, “હે ભગવંત ! આપ નૃત્ય કરો.” સાધુએ કહ્યું કે, “ગીત અને વાજિંત્ર વગર નાચીએ, તો તમને તે સુખ કરનાર કેવી રીતે થાય ?” કુમારો એ કહ્યું કે, “અમે ગીત-વાજિંત્ર કરીશું.' તેમ કરવાલાગ્યા. ઉંચા-નીચા, આડા-અવળા વિષમ તાલવગાડનારાવગાડનારા કુમારોને, મનમાં કોપ નથી પણ બહારનો કોપ બતાવતા મુનિ કહે છે કે – “આવા મૂર્ખલોક-યોગ્ય ગીત ગાવ છો અને વાજિંત્ર વગાડો છો, તો હું નૃત્ય નહિ કરીશ.” રોષવાળા કુમારો તેને ખેંચવા લાગ્યા. જયણાથી બાહુયુદ્ધ કરતાં કરતાં કુશલભાવથી ચિત્રમાં ચિતરેલા સરખા તેના શરીરના સાંધાઓનાં બંધનો તોડી નાખી, પીડા પમાડી ત્યાંથી તે સાધુ ચાલ્યા ગયા. આ કુમારોને પીડા પમાડ્યા છે, તેમને પણ ભોજનાદિનો અંતરાય કર્યો છે. ઈત્યાદિક સ્મરણ કરતા તે નગર બહાર પણ ભિક્ષા ફરવા ન ગયા. એકાંત સ્થાનમાં ચિંતા કરતાતે બેસી ગયા. તે સમયે કંઈક તેવાં શુભ નિમિત્ત મળવાથી નિર્ણય કર્યો કે, “નક્કી તેઓ ચારિત્ર ગ્રહણ કરશે.” મનમાં કંઈક શાંતિ થઈ.
નિર્મલ અંતઃકરણવાળા તે મુનિ જયારે ત્યાં સ્વાધ્યાય કરતા હતા, ત્યારે કુમારના પરિવારે કુમારની આ સર્વ હકીક્ત રાજાને જણાવી. તો રાજા ગુરુ પાસે જઈને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યાકે - “મુનિ ભગવંતો હંમેશાં ક્ષમાપ્રધાન ગુણવાળા હોય છે. અપરાધ કરનાર ઉપર પણ કોપ કરતા નથી, તો હવે કૃપા કરી મારા કુમારનો અપરાધ માફ કરો.” ગુરુ કહે છે, “હું કંઈ જાણતો નથી, તો કોઈ સાધુએ કુમારોને થંભાવ્યા છે. તો કહે છે કે, “અમારામાંથી કોઈએ એ કાર્યકર્યું નથી.” રાજા કહે કે, “એમાં ફેરફાર નથી.' નક્કી નવા આવનાર મુનિએ કર્યું હશે એમ ધારીને તેની શોધકરવા તત્પર બનેલો રાજા તપાસ કરાવે છે. જાણ્યું એટલે તેમની પાસે રાજા ગયો. જયાં મુનિને દેખ્યા એટલે ઓળખ્યા કે, “આ તો અપરાજિત નામના મારા મોટા બંધુ છે. અરે રે ! ખોટું થયું, અત્યાર સુધી પરાભવ પામતા, મુનિઓનું મેં રક્ષણ ન કર્યું એમ લજ્જાથી પ્લાન વદનવાળો રાજા તે મોટાભાઈ-મુનિવરને ભૂમિનો સ્પર્શ થાય, તે રીતે મસ્તક નમાવી ચરણમાં પડ્યો. નિસ્પૃહ મનવાળા ઉપાલંભ આપતા તે રાજાને કહેવા લાગ્યા કે -
શરદના ચંદ્ર જેવા ઉજજવલ તમારા કુળમાં જન્મેલાને અધમલોકને યોગ્ય એવો પ્રમાદ (ઉપેક્ષા) કરવો યોગ્ય ન ગણાય. ભયંકર વાલાયુક્ત અગ્નિ જો જળપાત્રમાંથી ભભુકે, તો
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |