Page Text
________________
૨૧૭
(“તીર્થ' શબ્દની વ્યુત્પત્તિ) ૨૧૨ - મોક્ષની ઈચ્છાવાળા જે કોઈ જીવને જે સ્થલમાં જ્ઞાનાદિ-પ્રાપ્તિરૂપ ગણનો લાભ થાય છે, જેમ કે, ગજાગ્રપદ વગેરે તીર્થમાં સમાધિ આદિ ગુણની પ્રાપ્તિ થાય છે. કયા કારણથી ? શાતાવેદનીય વગેરે શુભકર્મનો ઉદય, આદિશબ્દથી ઘાતિકર્મ વગેરે અશુભ કર્મના ક્ષય, ક્ષયોપશમ ગ્રહણ કરાય છે. કર્મોદયાદિકના કારણ ક્ષેત્ર છે. તે કારણથી કર્મોદયાદિકના હેતુથી, તીર્થ-વ્યસનરૂપ જળ તરવાના હેતુરૂપ ક્ષેત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. કહેલું છે કે – કર્મના ઉદય, ક્ષય, ક્ષયોપશમ જે મતાંતર છે, તે જણાવે છે. તથા સ્વભાવપણાથી કેટલાક તીર્થ કહે છે. અહિં તાત્પર્ય એ છે કે સમગ્ર મનુષ્યક્ષેત્રમાં એવો કોઈ ક્ષેત્રવિભાગ નથી કે, જેમાં અનાદિ અનંતકાળમાં અનંતા સિદ્ધિ પદને ન પામ્યા હોય. તેમ જ સિદ્ધિ પામશે, માટે નિયત તીર્થ બોલવું ઉચિત કેવી રીતે ગણાય ? પરંતુ તથા સ્વભાવપણાના નિયમથી જીવજયાં વિશિષ્ટ ગુણલાભવાળો થાય, તો તેને તે જ “તીર્થ” કહેવાય. (૨૧૨).
૨૧૩-ભક્તપરિજ્ઞા નામનું પ્રથમ, ઇંગિણી નામનું બીજું અને પાદપોપગમન નામનું ત્રીજું એમ અનશનના ત્રણ પ્રકારો કહેલા છે. તે પૈકી પાદપોપગમન નામના ત્રીજા પ્રકારના અનશનની આરાધના કરીને મહાસત્ત્વવાળા તે મહાગિરિ ત્યાં “ગજાગ્રપદક' નામના તીર્થમાં કાળધર્મ પામીને પરિવારાદિ વિભૂતિયુક્ત મહાબુદ્ધિધન એવા વૈમાનિક દેવલોકને વિષે ઉત્પન્ન થયા. (૨૧૩) હવે આર્ય સુહસ્તિસૂરિની બાકીની વસ્તવ્યતા કહે છે -
(અવંતિસુકમાલ ચરિત્ર) ૨૧૪ થી ૨૨૦ - મુનિઓમાં વૃષભસમાન શ્રી આર્યમહાગિરિસૂરિજી કાલ પામી ગયા પછી કોઈક સમયે જીવંતસ્વામીની પ્રતિમાને વંદન કરવા માટે દુઃસ્થિતને અર્થયુક્ત કરનાર આર્યસહસ્તસૂરિ નામના આચાર્ય ઉજેણીમાં નગર બહાર પધાર્યા હતા. ગોચરી જનાર મુનિઓને તેમણે આજ્ઞા કરી કે, “આજે લોકોના વસવાટની વચ્ચે સાધુને ઉતરવા યોગ્ય વસતિની માગણી કરજો.” ત્યારે તેમાંથી એક સાધુયુગલ ભિક્ષા માટે ભદ્રા નામની સાર્થવાહીને ઘરે ગયું. તેણે ગૌરવપૂર્વક ઉભા થઈ વંદન કર્યું અને પૂછયું કે, “આપ કોના શિષ્ય છો ? અમે આર્યસુહસ્તીના શિષ્યો છીએ,અમો વસતિ મેળવવા માટે અહિં આવેલા છીએ.” એમ કહ્યું, એટલે આનંદથી રોમાંચિત અને વિકસિત દેહવાળી પોતાને કૃતાર્થ માનતી તે મુનિયુગલને કહેવા લાગી કે, “વગર વપરાશની યાનશાળા બહુપ્રકારે મુનિઓને ઉચિત છે, તે કૃપા કરીને આપ ગ્રહણ કરો. એ પ્રમાણે ઉચિત કહીને ઘણા આહાર અને પાણીથી તેઓને પ્રતિલાલ્યા. સાધુઓએ પણ ગુરુ પાસે જઈ ઈરિયાવહી પ્રતિક્રમીને નિવેદન કર્યું કે, “હે ભગવંત ! ભદ્રાશેઠાણીને ત્યાં યાનશાળા પ્રાપ્ત થઈ છે. ભોજન કર્યા પછી દિવસ નાં અંતભાગમાં આરક્ય સહસ્તી ગુરૂઘણાં બાળ, વૃદ્ધિ ભિક્ષા ફરનારા ભિક્ષુકો સહિત ત્યાં પધાર્યા. અનુક્રમે જીવંતસ્વામીની પ્રતિમાને વંદન કર્યા પછી લોકોને પ્રતિબોધ કરવા માટે
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |