Page Text
________________
૧૪૧ ચંદ્રગુપ્ત આ તળાવના મધ્યભાગમાં રહેલો છે અને ચાણક્ય તો ક્યારનો ય પલાયન થઈ ગયો છે. પેલા અશ્વસ્વારે પણ ઘોડો તેના હાથમાં સોંપ્યો અને તરવાર ભોંય પર મૂકીને જેટલામા પાણીમાં પ્રવેશ કરવા માટે તે કપડાં ઉતારે છે અને કંચુક નીચે મૂક્યા એટલામાં તેની જ તરવાર લઈને ચાણક્ય તે અશ્વસ્વારને મર્મ પ્રદેશમાં હણ્યો, જેથી તે મૃત્યુ પામ્યો અને એ જ અશ્વ ઉપર ચંદ્રગુપ્તને સરોવરમાંથી બોલાવી બેસાર્યો અને પોતે પણ તે જ ઘોડા ઉપર બેસી આગળ ચાલ્યો જાય છે, ત્યારેકેટલોક માર્ગ કપાયા પછી ચાણક્ય ચંદ્રગુપ્તને પૂછયું કે – “જે વખતે વૈરી પુરુષને મેં તને બતાવ્યો, તે સમયે મારા વિષયક તને મનમાં શો અભિપ્રાય આવ્યો ?” (૫૦) પ્રત્યુત્તરઆપતાં ચંદ્રગુમે જણાવ્યું કે, “આર્ય વડિલ પુરુષો સર્વ ભદ્ર જ કાર્ય કરે અને તેઓ જહિત જાણે અને કરે.' ચાણક્યને હવેખાત્રી થઈ કે, “આને મારામાં પૂર્ણ વિશ્વાસ છે.” હવે કોઈક સમયે સુધાવેદના અનુભવતા ચન્દ્રગુપ્તને ગામની બહાર સ્થાપન કરીને કોઈક ગામમાં તેના ભોજન માટેગયો. ગામમાં જતાં બીક લાગે છે કે, કદાચ નંદ નરેન્દરનો કોઈ માણસ મને જાણી જશે, તોપકડી લેશે.' ગામમાં જતાં એક તરતના જન્મેલા અને બહાર જતા એક બ્રાહ્મણનેદેખ્યો.તેનું પેટ ફાડીને અંદર તરતની ખાધેલી દહીંની ઘેંશ જે હજી તાજી જ હતી, પણ નિણસી ન હતી,તેને કાઢી જમાડ્યો અને પછી બીજા ગામે પહોંચ્યરાત્રે ભિક્ષા માગવા માટે ચાણક્ય એક ડોશીને ત્યાં ગયો. તેના ઘરમાં મોટા થાળની અંદર ઘણા છોકરાને એક સાથે બેસીને ખાવા માટે રાબ પીરસી. તેમાં એક ચપળ છોકરાએ વચમાં હાથ નાખ્યો, જેથી દાઝયો અને રુદન કરવા લાગ્યો. ડોસીએ તેને ઠપકો આપતાંકહ્યું કે, “તું ચાણક્ય જેવો મૂર્ખ જણાય છે.” ચાણક્ય ઘરડી ડોસીને કારણ પૂછયું, તો તેણે કહ્યું કે, “પહેલાં પડખે ઠંડી પડી હોય તે ખવાય, ત્યાર પછી વચલી ઠંડી થાય, ત્યારે રાબ ખવાય.” ત્યારે ચાણક્ય સમજ્યો કે, પ્રથમ પડખાનાં-છેડાનાં ગામો સ્વાધીનકર્યા પહેલાં વચલાં ગામો સ્વાધીન કરી શકાતાં નથી. વચલું કુસુમપુર ત્યારે જ સ્વાધીન કરી શકાય કે, જો પડખાના છેડાના આસપાસનાં ગામો પ્રથમ સ્વાધીન કરાય તો. ત્યાર પછી તે ચાણક્ય હિમવાન પર્વતની તળેટી પાસે ગયો. ત્યાં પર્વતક નામના રાજા સાથે ગાઢ મૈત્રી બાંધી. તેને કહ્યું કે, સમય આવશે ત્યારે પાટલિપુત્રમાં નંદરાજાને સ્વાધીન કરીશું, નિતીશું એટલે સરખા ભાગે બંને વહેંચી લઈશું.” ત્યાર પછી તરત જ પ્રયાણ આરંભ્ય અને નગર, ગામ વગેરે સ્થલમાં નિયત પ્રમાણે રોકાતા રોકાતા અને સ્વાધીન કરતા કરતા આગળ વધ્યા એક જગા પર એક નગર સ્વાધીન થતું નથી. સજ્જડ પુરુષાર્થ કરવા છતાં પણ કેમ પડતું નથી ? તેથી તે પરિવ્રાજક સંન્યાસીએ અંદર જઈને તપાસ કરી, તો કેટલીક વસ્તુઓ તપાસતાં ત્યાં પાર્વતીના રૂપ સરખી ઇન્દ્રકુમારની મૂર્તિઓ દેખી. તેના પ્રભાવના કારણે તે નગર કોઈ પ્રકારે સ્વાધીન થતું કે પડતું નથી. કપટથી તે મૂર્તિઓ ખસેડાવી અને મંગાવી લીધી-એટલે તે નગર તરત જ સ્વાધીન થયું. ત્યાર પછી પાટલિપુત્રને ઘેરો ઘાલ્યો અને મોટું યુદ્ધ જામ્યું. તે આ પ્રમાણે –
કોઈક સ્થાને તીક્ષ્ણ ભાલાં ફેંકાતાં હતાં, કોઈક સ્થાનમાં ઘણા લોકનો સંહાર કરનારાં યંત્રોના સમૂહો ફેંકાતા હતા, ક્યાંક નગરના લોકોએ બનાવરાવેલા વિશાળ દરવાજાનાં કમાડો કઠિન કુહાડાના પ્રહારથી સખત તોડેલા ભાંગી ગયાં હતાં. યમરાજાની જીભ સરખી શક્તિ
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |