Page Text
________________
૧૨૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ અતિભયંકર મરકી ફેલાવી લોકો મરવા લાગ્યા, એટલે અભયે માતંગીઓને કહ્યું કે, “મરકી થવાનું કારણ શું છે ? તે તમે જલ્દી તપાસ કરી લાવો.” તે વાતનો સ્વીકાર કર્યો. તેની પ્રિયતમાના શય્યાગૃહમાં મનુષ્યોનાં હાડપિંજર વગેરે વિકર્વીને નાખ્યાં, તથા મુખ લોહીથી ખરડીને કુકૂપું બનાવ્યું. રાજાને નિવેદન કર્યું કે, “હે દેવ ! તમારા ઘરમાં જ મારીની તપાસ કરો, જયાં તપાસ કરી તો રાક્ષસી સરખા રૂપવાળી તેને દેખી. ફરી માતંગીઓને આજ્ઞા કરી કે, રાત્રે શેરીમાં તેનો ઘાત કરવો-કે જેથી કોઈ ક્યાંય પણ નગરલોક ન જાણી શકે, પરંતુમાતંગીઓને દયા આવવાથી,તે જ તે નિર્દોષ છે- એમ મનમાં વિચારી તેને દેશના સીમાડે લઈ ગઈ. ભય પમાડીને તેનો ત્યાગ કર્યો.બિચારી દીનમુખવાળી રુદન કરતી વનમાં એકદમ પલાયન થતાં તેણે ગહન અટવીમાં પ્રવેશ કર્યો. ત્યાં તપાસોના જોવામાં આવી. તેઓએ પૂછયું કે, “હે ભદ્રે ! તું ક્યાંથી આવી છો ?' તેણે પણ પોતાનું સમગ્રચરિત્ર જણાવ્યું કે, “શ્રેણિકના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલી છું, તું તો અમારી દૌહિત્રી છે. એમ કરીને કેટલાક દિવસ ત્યાં રાખી.ત્યાર પછી કેટલાક દિવસ પછી મોટા સાથે સાથે ઉજ્જણીમાં ગઈ અને ત્યાં શિવાદેવીને સમર્પણ કરી. (૫૦) આ પ્રમાણે જેનાં સમગ્ર શંકાસ્થાનો અને દોષો ચાલ્યાંગયાં છે - એવી તેની સાથે અભય સંસારના સારભૂત એવા વિષયો ભોગવતો હતો.
હવે પ્રદ્યોત રાજાને ચારરત્નો ઘણાં પ્રિય હતાં. એક ૧ શિવાદેવી ૨ અગ્નિ ભીરુ નામનો રથ, ૩ અનલગિરિ હાથી. અને ૪ લોહજંઘ નામનો લેખ વાહક (દૂત) તેને જો ઉજેણીથી દિવસે સવારે રવાના કર્યો હોય, તો ૨૫ યોજન દૂર રહેલ ભરૂચ નગરે સંધ્યા સમયે પહોંચી જાય. હવે ભરુચ-નિવાસી લોકો વિચારવા લાગ્યા કે, “આ પવનવેગને મારી નાખીએ.” બીજો કોઈ ગણતરી કરાયતેટલા લાંબા દિવસે ઉજેણીથી અહિ આવે છે, જ્યારે આ લોહજંઘ તરત આવીને વારંવાર રાજાની આજ્ઞા લાવીને આપણને હેરાન-પરેશાન કરે છે' તેથી વજજંઘ (લોહજંઘ)ને ભરૂચવાસીઓ માર્ગમાં ખાવા માટે ભાતું આપવા લાગ્યા.તે લેવા ઇચ્છતો ન હતો. છતાં પરાણે અપાવ્યું. તેમાં ખરાબ દ્રવ્યો મેળવીને લાડવારૂપ તેને બનાવ્યું તેનાથી એક કોથળી ભરીને કેટલાક યોજન ગયાપછી ભોજન કરવા તૈયારી કરવા લાગ્યો. કોઈક પક્ષીએ તેને અટકાવ્યો તેથી ઉભો થઈને ફરી ઘણે દૂર જઈને ખાવા લાગ્યો, તો ત્યાં પણ એવી રીતે ખાતાં અટકાવ્યો. એ જ પ્રમાણે ત્રીજી વખત પણ તેને લાડવો ખાતાં રોક્યો. વિચાર્યું કે, આમાં કંઈ પણ અત્યંતરકારણ હોવું જોઈએ. પ્રદ્યોત રાજાના ચરણ-કમળ પાસે જઈ પોતાનું કરેલું કાર્ય નિવેદન કર્યું. તથા ભોજનમાં વારંવાર કેમ વિક્ષેપ આવ્યો ? તે માટેરાજાએ અભયને બોલાવીને પૂછયું કે, “આમાં શો પરમાર્થ છે ? એટલે માતાની કોથળી સૂંઘીને કહ્યું કે, “આમાં ખરેખર ખરાબ દ્રવ્યોભેગાં કરીને લાડવો બનાવ્યો છે અને તે દ્રવ્યોના સંયોગથી દષ્ટિવિષ સર્પ ઉત્પન્ન થયો છે. તે કોથળી ઉઘાડતાં જ સાચેસાચ તે પ્રગટ દેખાયો.હવે આ સર્પનું શું કરવું ? “અવળા મુખે અરણ્યમાં તેને છોડી દેવો.” મૂકતાની સાથે જ તેની પોતાની દૃષ્ટિથી વનો બળીને ભસ્મ બની ગયાં, તેમ જ અંતમુહૂર્તમાં તે મરી ગયો. એટલે પ્રદ્યોત રાજા અભય ઉપર પ્રસન્ન થયો અને કહ્યું કે, “બંધનમુક્તિ સિવાય બીજું વરદાન માંગ,” તો અભયે કહ્યું કે, “હાલ આપની પાસે થાપણ તરીકે અનામત રાખી મૂકો.'
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |