________________
ભિન્નપણે નિશ્ચયનયથી પાકું થાય છે. જો કે વ્યક્તિ ભેદનય વ્યક્તિ વ્યક્તિ એ ભેદ કરનાર નય અર્થાત્ વ્યવહારનય.
આ વ્યવહારનય ના દ્રષ્ટિકોણથી તો સંસારી જીવ સિદ્ધજીવ એમ જીવના ભેદ પણ છે તેમ એ વ્યક્તિ ભેદ નયાદેશથી અપેક્ષાએ જીવમાં અજીવત્વ પણ ઘટાવી શકાય છે. ને મનાય છે. તે આ રીતે..
अजीवा जन्मिनः शुद्धभावप्राणव्यपेक्षया, सिद्धाश्च निर्मलज्ञानाद् द्रव्यप्राणव्यपेक्षया ।।२२७||५४
અર્થ : શુધ્ધ ભાવ પ્રાણ એટલે અનંતજ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર વગેરે ગુણો અને દ્રવ્ય પ્રાણ એટલે ઇન્દ્રિયો વગેરે ૧૦ પ્રાણો આમ શુધ્ધભાવ પ્રાણ ને લઇને જીવને જો જીવ ગણવામાં આવતો હોય તો સિધ્ધો જ જીવ તરીકે ઘટી શકે તેમાં શુધ્ધ ભાવ પ્રાણી છે. બાકી બધા જ જન્મધારી જીવો...સંસારી જીવો શુધ્ધ ભાવ પ્રાણ રહિત હોઇને અજીવ બની જશે ને દ્રવ્ય પ્રાણને લઇને જો જીવને જીવ માનતા હોય તો તે ઇન્દ્રિયાદિ
આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮ |
